.jpg)
احادیث امیرالمؤمنین علیه السلام (1)
احادیث تصویری حضرت امام علی علیه السلام
حدیث شماره :1
امام علی علیه السلام: حاضر جوابترین مردم کسی اسست که خشمگین نشود
أحضَرُ الناسِ جَوابا مَن لَم یَغضَبْ
غررالحکم حدیث 2950
ص: 1
حدیث شماره :2
امام علی علیه السلام :
سبب جدایی، ناسازگاری است
سَبَبُ الفُرقَهِ الاِختِلافُ
غررالحکم حدیث 5530
ص: 2
حدیث شماره :3
امام علی علیه السلام: در دوستی با دوستت، اندازه نگه دار، چه بسا که روزی دشمنت شود؛ و در دشمنی با دشمنت، از حدّش تجاوز مکن، چه بسا که روزی دوستت گردد
حکمت 268 نهج البلاغه
ص: 3
حدیث شماره :4
امام علی علیه السلام:
چه بسا نعمت داده شده ای که گرفتار عذاب شود وبسا گرفتاری که در گرفتاری ساخته شده وآزمایش گردد، پس ای کسی که ازاین گفتار بهرمند می شوی، بر شکرگزاری بیفزای، و...
ص: 4
حدیث شماره :5
امام علی علیه السلام: هر که در اموالْ انحصارطلبی کند، نابود می شود
مَن یَستَأثِر مِنَ الأَموالِ یَهلِک
تحف العقول صفحه 217
ص: 5
حدیث شماره :6
امام علی علیه السلام: در شگفتم از آدمیزاد،که آغازش نطفه ای است و فرجامش لاشه ای و در این میان انبار غائط است و با این همه تکبّر می ورزد!
میزان الحکمه جلد10 صفحه 23
ص: 6
حدیث شماره :7
امام علی علیه السلام: صبور باش؛ چرا که صبر، شیرین فرجام و خجسته انجام است
اِلزَمِ الصَّبرَ؛ فَإِنَّ الصَّبرَ حُلوُ العاقِبَهِ، مَیمونُ المَغَبَّهِ
غررالحکم حدیث 2377
0
ص: 7
حدیث شماره :8
امام علی علیه السلام: در شگفتم از کسی که به رحم فرا دست خود امید دارد، چگونه به فرو دست خود رحم نمی کند
غررالحکم حدیث 6255
1
ص: 8
حدیث شماره :9
امام علی علیه السلام:
مبادا از خود راضی باشی که در این صورت ناراضیانِ از تو زیاد می شوند
غررالحکم حدیث 2642
2
ص: 9
حدیث شماره :10
امام علی علیه السلام: درنگ در کارها، اوج خردمندی است و تندی، اوج حماقت است
التَّثَبُّتُ رَأسُ العَقلِ ، وَالحِدَّهُ رَأسُ الحُمقِ
کنزالفوائد ج1 ص199
4
ص: 10
حدیث شماره :11
امام علی علیه السلام: خوش ترین زندگی، در قناعت است
أطیَبُ العَیشِ القَناعَهُ
غررالحکم حدیث 2918
5
ص: 11
حدیث شماره :12
امام علی علیه السلام: با ایمان است که می توان تا اوج خوش بختی و نهایت شادمانی، بالا رفت
بِالإِیمانِ یُرتَقی إلی ذِروَهِ السَّعادَهِ ونِهایَهِ الحُبورِ
غررالحکم حدیث4323
7
ص: 12
حدیث شماره :13
امام علی علیه السلام: ملایمت و مهربانی با پیروان، از بزرگواری طبع است
الرِّفقُ بالأتباعِ مِن کَرَمِ الطِّباعِ
غررالحکم حدیث 1497
1
ص: 13
حدیث شماره :14
امام علی علیه السلام: خردمندترینِ مردمان، کسانی اند که بیشتر در عواقب کارها بیندیشند
أعقَلُ النّاسِ أنظَرُهُم فِی العَواقِبِ
غرر الحکم حدیث 3367
6
ص: 14
حدیث شماره :15
امام علی علیه السلام: هر که به ریخت و پاش فخر بفروشد، به تنگدستی خوار و کوچک گردد
مَنِ افتَخَرَ بِالتَّبذیرِ احتُقِرَ بِالإِفلاسِ
غررالحکم حدیث 9057
7
ص: 15
حدیث شماره :16
امام علی علیه السلام: بدترین مردم کسی است که خود را بهترین مردم پندارد
شَرُّ الناسِ مَن یَری أنّهُ خَیرُهُم
غرر الحکم حدیث 5701
8
ص: 16
حدیث شماره :17
امام علی علیه السلام: در حالی که در واقع، از کمترین مال برخوردار هستید ، در ظاهر، بهترین حال را از خود نشان دهید
بحارالأنوار ج 78 ص 8
9
ص: 17
حدیث شماره :18
امام علی علیه السلام: هرگاه از سختی کاری ترسیدی در برابر آن سرسختی نشان ده، رامت می شود
ذا خِفْتَ صُعوبَهَ أمْرٍ فاصْعُبْ لَهُ یَذِلَّ لکَ
غرر الحکم حدیث 4108
0
ص: 18
حدیث شماره :19
امام علی علیه السلام:
از کسی که تو را بی جهت مدح و ستایش می کند، پرهیز کن؛ زیرا زود باشد که بی جهت نیز [توسط او ]بی حرمت و آبرو شوی
میزان الحکمه جلد 10 صفحه 441
1
ص: 19
حدیث شماره :20
آرایش منظم برف روبی ناوگان اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان قزوین
امام علی علیه السلام: ادای حقوق برادران، برترین اعمال پرهیزگاران است
میزان الحکمه ج 1 ص93
2
ص: 20
حدیث شماره :21
امام علی علیه السلام: هرکس خود را درجایگاه های تهمت قراردهد، نبایدکسی راکه به او گمانِ بد می برد سرزنش کند
مَن وَضعَ نَفسَهُ مَواضِعَ التُّهمَهِ فلا یَلومَنَّ مَن أساءَ بهِ الظَّنَّ
4
ص: 21
حدیث شماره :22
امام علی علیه السلام: هیچ ستمگری را ندیدم همانند حسود که چنین به ستمدیده شبیه باشد؛
نفسْ نفس زنان، با دلی سرگشته و اندوهی پیوسته
تحف العقول، ص 216
8
ص: 22
حدیث شماره :23
امام علی علیه السلام: فرصت، چون ابر می گذرد. پس، فرصتهای کار خوب را غنیمت شمرید
الفُرصَهُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ ، فانتَهِزُوا فُرَصَ الخَیرِ
حکمت 21 نهج البلاغه
1
ص: 23
حدیث شماره :24
امام علی علیه السلام: هرگز به دوستی با کسی که او را خوب نشناخته ای، رغبت مکن
لا تَرغَبَنَّ فی مَوَدَّهِ مَن لَم تَکشِفْهُ
غرر الحکم حدیث 10167
3
ص: 24
حدیث شماره :25
یک هموطن: درکوهبنان نیازشدیدبه کانکس داریم. چادرها هم عایق خوبی ندارند وهم خطر استفاده ازوسایل گرمایشی درآن بسیارزیاد است
امام علی علیه السلام: بهترین فردکسی است که به مردم سود برساند. غررالحکم ح5001
5
ص: 25
حدیث شماره :26
امام علی علیه السلام: بزرگوار کسی است که بی دریغ احسان می کند
الکریمُ مَن بَذَلَ إحسانَهُ
میزان الحکمه جلد10 صفحه91
7
ص: 26
حدیث شماره :27
امام علی علیه السلام: لجبازی، خِرَد را به زنجیر کشد
اللَّجاجَهُ تَسُلُّ الرَّأیَ
نهج البلاغه حکمت 179
8
ص: 27
حدیث شماره :28
امام علی علیه السلام: هر که بدگمان باشد، بد باطن شود
مَن ساءَ ظَنُّهُ ساءَت طَوِیَّتُهُ
غرر الحکم حدیث 7792
9
ص: 28
حدیث شماره :29
امام علی علیه السلام: گران بهاترین چیزها از نظر پایه و اساس، و شیرین ترینِ آنها از نظر میوه، کارهای شایسته، ادب نیکو، و خردی است که به کار گرفته شود
دانش نامه عقاید اسلام ج1 ص246
1
ص: 29
حدیث شماره :30
امام علی علیه السلام: دنبال عیبهای مردم نباش؛ زیرا عیبهایی که در خودت هست _ اگر خردمند باشی _ مانع از آن می شود که از کسی عیب جویی کنی
غرر الحکم حدیث 10295
2
ص: 30
حدیث شماره :31
امام علی علیه السلام: استغفار، گناهان را پاک می کند
الاستِغفارُ یَمحُو الأوزارَ
غررالحکم حدیث 342
6
ص: 31
حدیث شماره :32
امام علی علیه السلام: کسی که برای کاری با تو دوستی می کند ، پس از تمام شدن آن به تو پشت می کند
مَن وادَّکَ لأمرٍ ولّی عندَ انقِضائِهِ
غرر الحکم حدیث 8552
8
ص: 32
حدیث شماره :33
امام علی علیه السلام: با اخلاق خوش است که زندگی خوش و خرّم می شود
بِحُسنِ الأخلاقِ یَطیبُ العَیشُ
غررالحکم حدیث 4263
0
ص: 33
حدیث شماره :34
امام علی علیه السلام: به آنچه فرمان می دهی، خود بیش از همه عمل کن
کُن آخَذَ النّاسِ بِما تَأمُرُ بِهِ
میزان الحکمه ج7 ص345
3
ص: 34
حدیث شماره :35
امام علی علیه السلام: ریشه صبر، داشتن یقین راستین به خداست
أصلُ الصَّبرِ حُسنُ الیَقینِ بِاللّهِ
غرر الحکم حدیث 3084
4
ص: 35
حدیث شماره :36
تصویر متناسب با صفحه گوشی همراه
امام علی علیه السلام: ریشه صبر، داشتن یقین راستین به خداست
غرر الحکم حدیث 3084
5
ص: 36
حدیث شماره :37
امام علی علیه السلام: آن که دور اندیش باشد، احتیاط کند
مَن أخَذَ بالحَزمِ اسْتَظْهَرَ
غررالحکم حدیث 7913
6
ص: 37
حدیث شماره :38
امام علی علیه السلام:
هر که بدون عاقبت اندیشی، در کارها فرو رود، خود را به بلاهای سختِ رسواکننده دچار کند
تحف العقول صفحه 93
7
ص: 38
حدیث شماره :39
امام علی علیه السلام: هرکه ازعیبهای پنهانی[مردم ]جستجو کند، خداونداو رااز دوستی دلها محروم گرداند
مَن تَتَبَّعَ خَفِیّاتِ العُیوبِ حَرَمَهُ اللّهُ مَوَدّاتِ القُلوبِ
غررالحکم ح8800
8
ص: 39
حدیث شماره :40
امام علی علیه السلام: عمل اندک که بر آن مداومت ورزی، از عمل بسیار که از آن خسته شوی امیدوار کننده تر است
قَلیلٌ تَدومُ عَلَیهِ، أرجی مِن کَثیرٍ مَملولٍ مِنهُ
نهج البلاغه حکمت 278
9
ص: 40
حدیث شماره :41
امام علی علیه السلام: دوراندیش، بر پایه خردمندی اش، برای هر پَستی ای، بازدارنده ای دارد
لِلحازِمِ مِن عَقلِهِ عَن کُلِّ دَنِیَّهٍ زاجِرٌ
غرر الحکم حدیث 7350
1
ص: 41
حدیث شماره :42
امام علی علیه السلام: گناه نکردن آسانتر از توبه کردن است
تَرْکُ الذَّنبِ أهْوَنُ مِن طَلبِ التَّوبهِ
میزان الحکمه ج2 ص136
3
ص: 42
حدیث شماره :43
امام علی علیه السلام: از همنشینی با دوست بد بپرهیز ، که دوست بد ، همنشین خود را به هلاکت می افکند و یار خود را به نابودی می کشاند
غرر الحکم حدیث 2599
5
ص: 43
حدیث شماره :44
امام علی علیه السلام: انسان شریف، به هر مقامی، هر چند بزرگ، برسد سرمست نمی شود؛ مانند کوهی که هیچ بادی آن را به لرزه در نمی آورد؛ اما فرومایه...
غرر الحکم حدیث 5197
8
ص: 44
حدیث شماره :45
امام علی علیه السلام: ستم کردن به ناتوان ، زشت ترین نوع ستم است
ظُلمُ الضَّعیفِ أفحَشُ الظُّلمِ
غررالحکم، حدیث 6054
9
ص: 45
حدیث شماره :46
امام علی علیه السلام :
با بی توجهی به امور پست، بر ارزش خود بیفزایید
عَظِّمُوا أقدارَکُم بِالتَّغافُلِ عَنِ الدَّنِیِّ مِنَ الاُْمُورِ
تحف العقول، ص 224
0
ص: 46
حدیث شماره :47
امام علی علیه السلام: بزرگوار کسی است که آبروی خویش را با داراییِ خود حفظ می کند
و فرومایه کسی است که داراییِ خویش را با آبرویش حفظ می نماید
میزان الحکمه ج10 ص92
2
ص: 47
حدیث شماره :48
الإمام علیّ علیه السلام :بِالفِکرِ تَنجَلی غَیاهِبُ الاُمورِ.
امام علی علیه السلام : با اندیشه ، زوایای پنهان کارها آشکار گردد.
غرر الحکم : حدیث 4322
3
ص: 48
حدیث شماره :49
امام علی علیه السلام: موفّق ترین کارها، کاری است که با رازداریِ کامل انجام شود
غرر الحکم حدیث 3284
4
ص: 49
حدیث شماره :50
امام علی علیه السلام: اموات خود را زیارت کنید؛ زیرا آنان از دیدار شما خوشحال می شوند...
0
ص: 50
حدیث شماره :51
امام علی علیه السلام :
فرصت را دریاب پیش از آنکه [با از دست رفتن] سبب اندوه شود
بادِرِ الفُرصَهَ قبلَ أن تکونَ غُصّهً
غرر الحکم حدیث 4362
3
ص: 51
حدیث شماره :52
امام علی علیه السلام: کتابها، بوستانهای دانشمندانند
الکُتُبُ بَساتِینُ العُلَماءِ
غرر الحکم، حدیث 991
6
ص: 52
حدیث شماره :53
امام علی علیه السلام: هرکس در دلش، درخت علاقه به انواع غذاها را بکارد، میوه ی انواع بیماری ها را از آن می چیند
غرر الحکم حدیث 9219
8
ص: 53
حدیث شماره :54
امام علی علیه السلام:
ترک شهوت ها، برترین عبادت و زیباترین عادت است
تَرکُ الشَّهَواتِ أفضَلُ عِبادَهٍ ، و أجمَلُ عادَهٍ
غررالحکم جلد1 صفحه 304
03
ص: 54
حدیث شماره :55
امام علی علیه السلام: خوردن گردو در گرمای شدید، حرارت را در بدن برمی انگیزد و زخم های تن را تحریک می کند؛ امّا خوردن آن در زمستان، کلیه ها را گرم می کند و سرما را می رانَد
07
ص: 55
حدیث شماره :56
هر کس توان خرید هندوانه ندارد مجانی ببرد
امام علی علیه السلام:
سخاوت، به اندازه مردانگی بستگی دارد
علی قَدرِ المُروءَهِ تکونُ السَّخاوَهُ
غرر الحکم، حدیث 6176
09
ص: 56
حدیث شماره :57
امام علی علیه السلام: خوراک را بادیگری بخورو بر این کار بخیل مباش،روزی هیچ کس راتو نمیدهی، امّا...
12
ص: 57
حدیث شماره :58
امام علی علیه السلام:
عبرت گیر، تا قانع شوی
اِعتَبِرْ تَقتَنِعْ
غرر الحکم حدیث 2252
13
ص: 58
حدیث شماره :59
امام علی علیه السلام: آن که کینه را کنار بگذارد ، قلب و ذهنش آرامش می یابد
مَنِ اطَّرَحَ الحِقدَ استَراحَ قَلبُهُ ولُبُّهُ
غرر الحکم، حدیث 8584
14
ص: 59
حدیث شماره :60
امام علی علیه السلام: قرآن را بیاموزید که نیکوترین گف_تار است، و در آن دانا و آگاه شوید که بهار دلهاست و از نور آن شفا بخواهید، که شفا بخش دلهاست...
جامع الاخبار والآثار، ج 1، ص 211
15
ص: 60
حدیث شماره :61
امام علی علیه السلام: خوش رویی، احسانی بی خرج و زحمت است
البِشرُ إسداءُ الصَّنیعَهِ بِغَیرِ مَؤونَهٍ
غررالحکم حدیث 1503
16
ص: 61
حدیث شماره :62
امام علی علیه السلام: هر کس از حدّ خود درگذرد، مردم او را سبک شمارند
مَن تَعَدّی حَدَّهُ أهانَهُ النّاسُ
غرر الحکم حدیث 8618
17
ص: 62
حدیث شماره :63
امام علی علیه السلام: ریشه سالم ماندن از لغزشها،
اندیشیدن پیش از عمل کردن است
و سنجیدن پیش از سخن گفتن است
غرر الحکم، حدیث 3098
18
ص: 63
حدیث شماره :64
امام علی علیه السلام:
آگاه باشید که بخشیدن نابه جای مال، ریخت و پاش و اسراف است. این کار، صاحب مال را در دنیا بالا می برد؛ امّا...
تحف العقول، صفحه 185
19
ص: 64
حدیث شماره :65
امام علی علیه السلام: چونان کسی مباش که...
مردم را سرزنش و عیبجویی می کند،
اما با نفس خویش مدارا می نماید
قسمتی از حکمت 150 نهج البلاغه
21
ص: 65
حدیث شماره :66
امام علی علیه السلام: آیا کسی هست که پیش از آن که عمرش به سر آید، از خواب غفلت خویش بیدار شود؟
أ لا مُستَیقِظٌ مِن غَفلَتِهِ قبلَ نَفادِ مُدَّتِهِ؟
غرر الحکم، حدیث 2752
23
ص: 66
حدیث شماره :67
امام علی علیه السلام: آنکه سیری اش افزون شود، سنگینی پرخوری بر او غلبه کند
مَن زادَ شِبَعُهُ کَظَّتهُ البِطنَهُ
عیون الحکم والمواعظ، صفحه 420
27
ص: 67
حدیث شماره :68
امام علی علیه السلام: از سرزنش کردنهای مکرّر بپرهیز؛ زیرا این کار بر گناه [و خلافکاری] جری می کند و سرزنش را بی ارزش می سازد
غررالحکم، حدیث 3748
29
ص: 68
حدیث شماره :69
امام علی علیه السلام:
هرکه در طلب دنیا زیاده روی کند، فقیر از دنیا می رود
مَن أسرَفَ فی طَلَبِ الدُّنیا ماتَ فَقیرا
عیون الحکم والمواعظ، ص460
31
ص: 69
حدیث شماره :70
امام علی علیه السلام: قدرت، خردمند را به افراط کاری نمی کشاند
و ناتوانی او را از پای نمی نشاند
غرر الحکم، حدیث 1995
33
ص: 70
حدیث شماره :71
امام علی علیه السلام: ترحّم به ناتوانان، رحمت حق را فرود می آورد
رحمَهُ الضُعَفاءِ تَستَنزِلُ الرحمَهَ
غرر الحکم، حدیث 5415
34
ص: 71
حدیث شماره :72
امام علی علیه السلام :
برخورداری فریفته شدگان به دنیا، تو را نفریبد؛
زیرا آن برخورداری سایه ای گذراست
غرر الحکم، حدیث 10406
35
ص: 72
حدیث شماره :73
امام علی علیه السلام: نادان را جز در حال زیاده روی یا کوتاهی کردن نمی بینی
لا تَرَی الجاهِلَ إلاّ مُفرِطاً أو مُفَرِّطاً
حکمت 70 نهج البلاغه
36
ص: 73
حدیث شماره :74
امام علی علیه السلام:
هر کس در دادن پاسخ شتاب نماید، از دادن پاسخِ درست باز مانَد
مَن أسرَعَ فِی الجَوابِ لَم یُدرِکِ الجَوابَ
غرر الحکم حدیث 8640
41
ص: 74
حدیث شماره :75
امام علی علیه السلام:
هرکه اخلاقش بد باشد، روزی اش تنگ شود،
و هرکه خوش خوی باشد، روزی اش گشاده گردد
غرر الحکم، حدیث 8023 و 8024
45
ص: 75
حدیث شماره :76
امام علی علیه السلام : در غفلت آدمی همین بس که عمر خود را در راه چیزهایی که او را نجات نمی دهد هدر کند
کَفی بالرجُلِ غَفلَهً أن یُضَیِّعَ عُمُرَهُ فیما لا یُنجِیهِ
غرر الحکم، حدیث7075
47
ص: 76
حدیث شماره :77
امام علی علیه السلام:
آن چه بیش از هر چیز نعمت را بیفزاید، شکر است
أبلَغُ ما تُستَمَدُّ بِهِ النِّعمَهُ الشُّکرُ
غرر الحکم، حدیث 3348
48
ص: 77
حدیث شماره :78
امام علی علیه السلام:
هر که آبروی خود را می خواهد، باید مجادله را رها کند
مَن ضَنَّ بعِرضِهِ فَلْیَدَعِ المِراءَ
میزان الحکمه، جلد 10، صفحه 505
49
ص: 78
حدیث شماره :79
امام علی علیه السلام:
هرکه از نصیحت سر پیچد، هلاک گردد
مَن خالَفَ النُّصحَ هَلَکَ
غررالحکم، حدیث7743
50
ص: 79
حدیث شماره :80
امام علی علیه السلام:
زیبایی زندگی در قناعت است
غررالحکم، حدیث 4749
53
ص: 80
حدیث شماره :81
امام علی علیه السلام:
زن، گُل است... پس در همه حال، با او مدارا کن، و با او به نیکی معاشرت نما، تا زندگیت با صفا شود
وسائل الشیعه، جلد 14، صفحه 12
54
ص: 81
حدیث شماره :82
امام علی علیه السلام: هر که بهترین خصلت او ادبش نباشد، کمترین حالت او تباهی است
مَن لم یَکُن أفضلَ خِلالِهِ أدبُهُ کانَ أهْوَنَ أحوالِهِ عَطَبُهُ
غررالحکم، حدیث 8980
55
ص: 82
حدیث شماره :83
امام علی علیه السلام: حسود به زبان لاف دوستی می زند و در عمل، مخفیانه دشمنی می ورزد؛ بنا بر این، او نام دوست را برخود دارد اما صفت دشمن را
غرر الحکم، حدیث 2105
58
ص: 83
حدیث شماره :84
امام علی علیه السلام: آنگاه که اشیاء با یکدیگر جفت شدند، تنبلی و ناتوانی با هم ازدواج کردند و از آنها فقر متولّد شد
میزان الحکمه جلد10 صفحه130
62
ص: 84
حدیث شماره :85
امام علی علیه السلام: هنگامی که چیزی را نوشتی، پیش از مُهر و امضا کردن، آن را مرور کن؛ زیرا بر خرد خویش، مُهر و امضا می زنی
غرر الحکم، حدیث 4167
64
ص: 85
حدیث شماره :86
امام علی علیه السلام: خشم را با سکوت درمان کنید
داوُوا الغَضَبَ بِالصَّمتِ
غرر الحکم، حدیث 5155
65
ص: 86
حدیث شماره :87
امام علی علیه السلام: درانجام کارخوب شتاب کنید، پیش ازآن که به سبب پرداختن به کاری دیگر ازآن بازمانید
بادِروا بعَملِ الخَیرِ قَبلَ أنْ تُشْغَلوا عَنه بغَیرِهِ
میزان الحکمه ج3ص559
67
ص: 87
حدیث شماره :88
امام علی علیه السلام: در دگرگونی های روزگار، گوهر مردان شناخته می شود
فی تَقَلُّبِ الأَحوالِ عُلِمَ جَواهِرُ الرِّجالِ
حکمت 217 نهج البلاغه
68
ص: 88
حدیث شماره :89
امام علی علیه السلام: به کمال رساندن خوبی، نیکوتر از آغاز کردن آن است
إکمالُ المَعروفِ أحسَنُ مِنِ ابتِدائهِ
غرر الحکم ، حدیث 1899
72
ص: 89
حدیث شماره :90
امام علی علیه السلام: میوه خودپسندی و غرور، دشمنی و کینه توزی است
ثَمَرَهُ العُجبِ البَغضاءُ
میزان الحکمه جلد7 صفحه47
73
ص: 90
حدیث شماره :91
امام علی علیه السلام: در شگفتم از کسی که گمشده خود را می جوید، امّا خویشتن را گم کرده و آن را نمی جوید!
میزان الحکمه جلد7 صفحه 163
75
ص: 91
حدیث شماره :92
امام علی علیه السلام: کسی که تو را برای دارایی ات احترام کند، در هنگام نا داریت تو را خوار شمارَد
مَن أعظَمَکَ لإِکثارِکَ استَقَلَّکَ عِندَ إقلالِکَ
میزان الحکمه ج8 ص532
76
ص: 92
حدیث شماره :93
امام علی علیه السلام:
شما را به تقوای الهی و نظم در کارتان سفارش می کنم
اُوصیکُم بِتَقوَی اللّه ِ و نَظمِ أمرِکُم
نهج البلاغه، نامه 47
78
ص: 93
حدیث شماره :94
امام علی علیه السلام :
آن که بدون شایستگی بلندی یابد ، بدون جُرم ، فرو افتد
مَن رُفِعَ بِلا کِفایَهٍ وُضِعَ بِلا جِنایَهٍ
غرر الحکم، حدیث 8613
79
ص: 94
حدیث شماره :95
امام علی علیه السلام:
مردم، به ادب درست، نیازمندترند، تا به طلا و نقره.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ص247
81
ص: 95
حدیث شماره :96
امام علی علیه السلام :
در خلوت کردن برای عبادت خدا، گنجینه های پر سودی است
فی الانفِراد لِعِبادَهِ اللّهِ کُنوزُ الأرباحِ
میزان الحکمه جلد7 صفحه 375
82
ص: 96
حدیث شماره :97
امام علی علیه السلام: رسیدن به فریاد ستمدیده
و زدودن غم اندوهناک
از کفّاره های گناهان بزرگ است
نهج البلاغه، حکمت 24
85
ص: 97
حدیث شماره :98
امام علی علیه السلام: هیچ نعمت و زندگانی خرّمی از میان نرفت،
مگر به سبب گناهانی که انجام دادند؛
به راستی که خدای هرگز به بندگان ستم نمی ورزد
تحف العقول، صفحه 114
86
ص: 98
حدیث شماره :99
امام علی علیه السلام :
بهترین دانش، آن است که با عمل همراه شود
خَیرُ العِلمِ ما قارَنَهُ العَمَلُ
غرر الحکم، حدیث 4968
87
ص: 99
حدیث شماره :100
امام علی علیه السلام: حریص، همواره در رنج است
الحَریصُ تَعِبٌ
غررالحکم، حدیث3759
88
ص: 100
حدیث شماره :101
امام علی علیه السلام: گناه نکردن آسانتر از توبه کردن است
تَرْکُ الذَّنبِ أهْوَنُ مِن طَلبِ التَّوبهِ
میزان الحکمه جلد2 صفحه136
94
ص: 101
حدیث شماره :102
امام علی علیه السلام:
اندوه، نیمی از پیری است
الهَمُّ نِصفُ الهَرَمِ
تحف العقول، صفحه 214
96
ص: 102
حدیث شماره :103
امام علی علیه السلام:
سیری ناپذیری، خشم را زیاد می کند
الشَّرَهُ یُکثِرُ الغَضَبَ
غرر الحکم، حدیث 800
99
ص: 103
حدیث شماره :104
امام علی علیه السلام: بیچاره آدمیزاد!
اسیر گرسنگی،
زمین خورده سیری،
آماج گزندها،
و جانشین مُردگان است
غرر الحکم، حدیث 10096
00
ص: 104
حدیث شماره :105
امام علی علیه السلام: شتاب در کاری پیش از توانایی یافتن بر آن و سُستی و درنگ بعد از به دست آوردن فرصت، نشانه نابخردی است
حکمت 363 نهج البلاغه
01
ص: 105
حدیث شماره :106
امام علی علیه السلام: آنان که با بَدان همنشینی می کنند، از گزندهای بلا و گرفتاری در امان نیستند
غرر الحکم ، حدیث 10823
02
ص: 106
حدیث شماره :107
امام علی علیه السلام:
با تنهایی دمخورتر باش تا با همنشینان بد!
کُن بِالوَحدَهِ آنَسَ مِنکَ بِقُرَناءِ السَّوءِ
عیون الحکم والمواعظ، ص 391
04
ص: 107
حدیث شماره :108
امام علی علیه السلام: هرگاه به شخص بزرگوار مهربانی و محبّت شود نرم می شود، و هرگاه با فرومایه به نرمی و ملاطفت رفتار شود سخت می شود
میزان الحکمه جلد10 صفحه 90
06
ص: 108
حدیث شماره :109
امام علی علیه السلام: در شگفتم از آباد کننده سرای فانی و رها کننده سرای باقی!
عَجِبتُ لِعامِرِ دارِ الفَناءِ و تارِکِ دارِ البَقاءِ!
حکمت 126 نهج البلاغه
07
ص: 109
حدیث شماره :110
امام علی علیه السلام: کسی را که تقوا والامقامش ساخته، پست مشمارید و آن کس را که دنیا بالا برده است، بلندمرتبه مشمارید
نهج البلاغه، خطبه191
08
ص: 110
حدیث شماره :111
امام علی علیه السلام:
آفت شجاعت، فروگذاشتن دوراندیشی است
آفَهُ الشَّجاعَهِ إِضاعَهُ الحَزمِ
عیون الحکم، ص182
09
ص: 111
حدیث شماره :112
امام علی علیه السلام :
دنیا رفتنی و نابود شدنی است؛ اگر آن برای تو بماند تو برای آن نمی مانی
الدنیا مُنتَقِلَهٌ فانیهٌ، إن بَقِیَتْ لَکَ لَم تَبقَ لَها
میزان الحکمه ج4 ص135
10
ص: 112
حدیث شماره :113
امام علی علیه السلام : روی خوش داشتن، بهتر از ترش روی ایثارکننده است
عیون الحکم والمواعظ : ص 504 ح 9251
11
ص: 113
حدیث شماره :114
امام علی علیه السلام : حق به شخصیتها شناخته نمی شود ؛ خودِ حق را بشناس تا پیروان آن را بشناسی
میزان الحکمه جلد3 صفحه 156
12
ص: 114
حدیث شماره :115
امام علی علیه السلام : ثروت، خطای صاحبش را درست می نمایاند و درستی (حقانیّت) دشمن او را نادرست جلوه می دهد
غرر الحکم، حدیث 1806
14
ص: 115
حدیث شماره :116
امام علی علیه السلام : آیا شما در منازل همان کسانی نیستید که پیش از شما بودند و عمرشان درازتر و آثارشان پاینده تر... بود و سپس...
نهج البلاغه، خطبه 111
15
ص: 116
حدیث شماره :117
امام علی علیه السلام :
دورویی شخص ، ریشه در ذلّتی دارد که آن را در خود می یابد
نِفاقُ المَرءِ مِن ذُلٍّ یَجِدُهُ فی نَفسِهِ
غرر الحکم حدیث9988
19
ص: 117
حدیث شماره :118
امام علی علیه السلام: هر که عیب خود را ببیند، از پرداختن به به عیب دیگران، باز ایستد
نهج البلاغه، حکمت349
20
ص: 118
حدیث شماره :119
امام علی علیه السلام: کسی که متکبّر باشد، از نابودی در امان نیست
مَن کانَ مُتَکبِّرا لم یَعدِمِ التَّلَفَ
میزان الحکمه جلد10 صفحه 23
22
ص: 119
حدیث شماره :120
امام علی علیه السلام:
آنچه را نمی دانی مگو، که دربیان چیزهایی که می دانی ، متّهم[به دروغگویی] می شوی
لا تَقُل ما لا تَعلَمُ ؛ فَتُتَّهَمَ بِإِخبارِکَ بِما تَعلَمُ !
غرر الحکم ح10426
24
ص: 120
حدیث شماره :121
امام علی علیه السلام: موجب از بین رفتن شُکوه، دروغ است
فَسادُ البَهاءِ الکذبُ
میزان الحکمه جلد10 صفحه 72
25
ص: 121
حدیث شماره :122
امام علی علیه السلام: با اظهار دوستی، محبّتْ استوار می گردد
بِالتَّوَدُّدِ تَتَأَکَّدُ المَحَبَّهُ
غرر الحکم، حدیث 4341
26
ص: 122
حدیث شماره :123
امام علی علیه السلام: فروتنی رفعت می بخشد،تکبّر پست می گرداند
التَّواضُعُ یَرفَعُ ، التَّکبُّرُ یَضَعُ
میزان الحکمه جلد13 صفحه 223
28
ص: 123
حدیث شماره :124
امام علی علیه السلام:
اهل دنیا چون کاروانی باشندکه هنوز بارانداز نکرده، کاروانسالارشان بانگ برمی دارد که بار بندند و بروند
قسمتی از حکمت 415 نهج البلاغه
29
ص: 124
حدیث شماره :125
امام علی علیه السلام: هرکه بندگی دنیا کند و آن را بر آخرت برگزیند، فرجامش ناگوار باشد
مَن عَبَدَ الدّنیا و آثَرَها علَی الآخِرَهِ استَوخَمَ العاقِبَهَ
31
ص: 125
حدیث شماره :126
امام علی علیه السلام: از لغزش دیگران خوشحال مباش زیرا نمی دانی روزگار با تو چه خواهد کرد
غرر الحکم، صفحه 751
32
ص: 126
حدیث شماره :127
امام علی علیه السلام: گواراترین زندگی، ازآنِ کسی است که به آنچه خدا قسمت او کرده، راضی باشد
إنَّ أهنَأَ النّاسِ عَیشاً مَن کانَ بِما قَسَمَ اللَّهُ لَهُ راضِیاً
غرر الحکم ج 2 ص 491
33
ص: 127
حدیث شماره :128
امام علی علیه السلام: زکات زیبایی، عفّت است
زَکاهُ الجَمالِ العَفافُ
غرر الحکم، حدیث 5449
35
ص: 128
حدیث شماره :129
امام علی علیه السلام: زکاتِ قدرت، انصاف است
زَکاهُ القُدرَهِ الإنصافُ
غرر الحکم، حدیث 5448
38
ص: 129
حدیث شماره :130
امام علی علیه السلام: هرکه بد نیّت باشد، از رسیدن به آرزو محروم می ماند
مَن أساءَ النِّیَّهَ مُنِعَ الاُمنِیَّهَ
عیون الحکم والمواعظ، ص446
41
ص: 130
حدیث شماره :131
امام علی علیه السلام:
روشنایی دل از حلال خوری است
ضِیاءُ القَلبِ مِن أکلِ الحَلالِ
المواعظ العددیّه، صفحه 58
43
ص: 131
حدیث شماره :132
امام علی علیه السلام: تنگدستیِ انسان بزرگوار نیکوتر از توانگریِ فرد خسیس و فرومایه
فاقَهُ الکَریمِ أحسَنُ مِن غَناءِ اللَّئیمِ
غرر الحکم، حدیث 6586
44
ص: 132
حدیث شماره :133
امام علی علیه السلام: کسی که توبه را به فردا حواله دهد،از هجوم مرگ در معرض بزرگترین خطراست
مُسَوِّفُ نَفسِهِ بالتَّوبهِ، مِن هُجومِ الأجَلِ علی أعظَمِ الخَطَرِ
غررالحکم، حدیث 9876
45
ص: 133
حدیث شماره :134
امام علی علیه السلام: کلام خدا، داروی دل است
کَلامُ اللَّهِ دَواءُ القَلبِ
المواعظ العددیّه، صفحه 60
47
ص: 134
حدیث شماره :135
امام علی علیه السلام: خوشا به حال آن کس که عیب خودش، او را از پرداختن به عیبهای مردم باز دارد
طوبی لِمَن شَغَلَهُ عَیبُهُ عَن عُیوبِ النّاسِ
میزان الحکمه، ج 8، ص 320
48
ص: 135
حدیث شماره :136
امام علی علیه السلام:
آیا کسی هست که پیش از آن که عمرش به سر آید، از خواب غفلت خویش بیدار شود؟
أ لا مُستَیقِظٌ مِن غَفلَتِهِ قبلَ نَفادِ مُدَّتِهِ؟
میزان الحکمه، ج 8، ص 481
49
ص: 136
حدیث شماره :137
امام علی علیه السلام: بزرگوار کسی است که خود را بالاتر از این داند که برای نیکیهایش عوض نیکو انتظار داشته باشد
میزان الحکمه، جلد 10، صفحه 91
50
ص: 137
حدیث شماره :138
امام علی علیه السلام: هرگاه سرزنش کردی، جایی [برای بازگشت] باقی بگذار
إذا عاتَبتَ فَاستَبقِ
غرر الحکم، ح 3977
51
ص: 138
حدیث شماره :139
امام علی علیه السلام:
پرده غفلت،
با اندرزها کنار می رود
عیون الحکم والمواعظ صفحه 187
54
ص: 139
حدیث شماره :140
امام علی علیه السلام:
هر کس به امور بیهوده بپردازد،
امور سودمند را از دست بدهد
میزان الحکمه جلد10 صفحه283
55
ص: 140
حدیث شماره :141
امام علی علیه السلام:
بی رغبتی به دنیا بزرگترین آسایش است
الزّهدُ فی الدّنیا الرّاحهُ العظمی
غرر الحکم، ص 276، ح 6077
57
ص: 141
حدیث شماره :142
امام علی علیه السلام: دوست، دوست نخواهد بود مگر آن که برادرش را در سه حال نگه دارد: در سختی اش، در غیبت او و پس از مرگش
حکمت 134 نهج البلاغه
59
ص: 142
حدیث شماره :143
امام علی علیه السلام: کشورها با میهن دوستی آباد شده اند
عَمُرَتِ البُلدانُ بِحُبِّ الأوطانِ
میزان الحکمه، جلد 13، صفحه 236
60
ص: 143
حدیث شماره :144
امام علی علیه السلام: بدترین دشمن آدمی، خشم و شهوت اوست،
پس هر که آن دو را در اختیار بگیرد، مقامش بالا می رود و به هدفش برسد
میزان الحکمه، ج8، ص447
61
ص: 144
حدیث شماره :145
امام علی علیه السلام:
ناسیرابیِ مال سخت تر از ناسیرابیِ آب است
المواعظ العددیّه، صفحه 59
63
ص: 145
حدیث شماره :146
امام علی علیه السلام: در آغاز سردی هوا خود را از سرما حفظ کنید و در پایان آن از آن استقبال کنید؛ زیرا...
حکمت 128 نهج البلاغه
66
ص: 146
حدیث شماره :147
امام علی علیه السلام: از پرخوری بپرهیزید؛
چرا که موجب قساوت دل،
سستی در نماز
و تباهی بدن می شود
عیون الحکم والمواعظ، صفحه 101
67
ص: 147
حدیث شماره :148
امام علی علیه السلام:
سلامت، توانایی
فرصت، جوانی
و شادابی ات را فراموش مکن تا با آن،
آخرت را به دست آوری...
امالی صدوق، صفحه 299
68
ص: 148
حدیث شماره :149
امام علی علیه السلام: بزرگوار، کینه توز نیست
لا یکونُ الکریمُ حَقودا
میزان الحکمه، جلد 10، صفحه 97
97
ص: 149
حدیث شماره :150
امام علی علیه السلام:
هرکس درمقابل ثروتمند به خاطر ثروتش تواضع کند، دو سوم دینش از بین برود
مَنْ أَتَی غَنِیّاً فَتَوَاضَعَ لَهُ لِغِنَاهُ ذَهَبَ ثُلُثَا دِینِهِ
نهج البلاغه، حکمت228
00
ص: 150
حدیث شماره :151
امام علی علیه السلام:
آگاه باشید خردمند، کسی است که با اندیشه درست، به استقبال آرای گوناگون رود و در عواقب بنگرد
میزان الحکمه، ج 9، ص 221
01
ص: 151
حدیث شماره :152
امام علی علیه السلام: چه بد گردنبندی است گردنبند گناه برای مؤمن
بِئْسَتِ الْقِلَادَهُ الذَّنْبُ لِلْمُؤْمِن
کافی، ج 8، ص 19
03
ص: 152
حدیث شماره :153
امام علی علیه السلام: آفتِ علما، ریاست طلبی است
آفهُ العُلَماءِ حُبُّ الرِّیاسَهِ
میزان الحکمه، جلد 9، صفحه 221
04
ص: 153
حدیث شماره :154
امام علی علیه السلام: روزها، دفتر مهلت شماست،
آن را از بهترین کارهایتان پر کنید
عیون الحکم و المواعظ، ص 208
05
ص: 154
حدیث شماره :155
امام علی علیه السلام: با عزم و اراده، به جنگ سستی بروید
ضادُّوا التَّوانِیَ بالعَزمِ
میزان الحکمه، جلد 10، صفحه 134
07
ص: 155
حدیث شماره :156
امام علی علیه السلام: شما و آرزوهای شما در این دنیا، میهمانانی موقّت هستید
إنَّکُم وما تَأمُلُونَ مِن هذِهِ الدُّنیا أثوِیاءُ مُؤَجَّلونَ
نهج البلاغه، خطبه 129
12
ص: 156
حدیث شماره :157
امام علی علیه السلام: برترین ادب، آن است که انسان در حدّ خود بایستد و از اندازه خویش فراتر نرود
عیون الحکم والمواعظ ، صفحه 122
14
ص: 157
حدیث شماره :158
امام علی علیه السلام: هرگاه پرسشی کردی، برای دانا شدن بپرس و به منظور درمانده کردن سؤال نکن
إذا سَألتَ فَاسأل تَفَقُّها و لا تَسألْ تَعَنُّتا
میزان الحکمه ج5 ص153
19
ص: 158
حدیث شماره :159
امام علی علیه السلام:
هرگاه پدری با نگاه خود فرزند خویش را مسرور کند، خداوند به او اجر آزاد کردن یک بنده را می دهد
روضه الواعظین، جلد 2، صفحه 369
20
ص: 159
حدیث شماره :160
امام علی علیه السلام :
از گذشته های دنیا برای باقیمانده ی آن عبرت آموز، زیرا پاره های دنیا شبیه یکدیگرند
اِعتَبِر بِما مَضی مِنَ الدُّنیا لِما بَقِیَ مِنها ؛ فَإِنَّ بَعضَها یُشبِهُ بَعضا
22
ص: 160
حدیث شماره :161
امام علی علیه السلام: بهترین خنده، لبخند است
خَیرُ الضِّحکِ التَّبَسُّمُ
میزان الحکمه، جلد 6، صفحه 406
23
ص: 161
حدیث شماره :162
امام علی علیه السلام: زندگی دنیا، کالایی بیش نیست و کالای دنیا، دیر فراهم می آید و اندک به کار می آید و زود از کف می رود
تنبیه الخواطر، جلد 2، صفحه 102
24
ص: 162
حدیث شماره :163
امام علی علیه السلام: با فرومایه کشمکش مکن که بر تو گستاخ می شود
لا تُلاحِ الدَّنیَّ فیَجتَرِئَ علَیکَ
میزان الحکمه جلد4 صفحه 148
26
ص: 163
حدیث شماره :164
امام علی علیه السلام: بسا کلمه ای که نعمتی را برباید، و عذابی را نزد تو آورد
فَرُبَّ کَلِمَه سَلَبَتْ نِعْمَهً وَجَلَبَتْ نِقْمَهً
قسمتی از حکمت 381 نهج البلاغه
27
ص: 164
حدیث شماره :165
امام علی علیه السلام: هر گاه خواسته تو تحقّق نیافت، از وضعیتی که داری، ناخشنود نباش
إذا لَم یَکُن ما تُریدُ فَلا تُبَل ما کُنتَ
حکمت 69 نهج البلاغه
28
ص: 165
حدیث شماره :166
امام علی علیه السلام:
نعمتی را به امید دست یافتن به بیشتر از آن به مخاطره میفکن
نهج البلاغه، قسمتی از نامه 31
29
ص: 166
حدیث شماره :167
امام علی علیه السلام:
زمین چه فراوان پیکرهای گرامی
و خوش آب و رنگی را خورده
که پرورده ی ناز و نعمت
و بزرگ شده شرف بودند
نهج البلاغه، قسمتی از خطبه 221
30
ص: 167
حدیث شماره :168
امام علی علیه السلام: آن که خوی نیک داشته باشد، دوستانش زیاد شوند و دلها به او انس و الفت گیرند
میزان الحکمه جلد3 صفحه 488
31
ص: 168
حدیث شماره :169
امام علی علیه السلام: پاداش آن که تو را شادمان کرد آن نیست که اندوهگینش سازی
نهج البلاغه، قسمتی از نامه 31
33
ص: 169
حدیث شماره :170
امام علی علیه السلام: همنشینِ بَدان، چون بر کشتی نِشسته ای است که اگر از غرق شدن هم نجات یابد، از ترس، بی نصیب نخواهد ماند
عیون الحکم و المواعظ صفحه487
34
ص: 170
حدیث شماره :171
امام علی علیه السلام: بهترین زندگی را کسی دارد، که مردم در زندگی او خوب زندگی کنند
إنَّ أحسَنَ النّاسِ عَیشا مَن حَسُنَ عَیشُ النّاسِ فی عَیشِهِ
میزان الحکمه، ج 8، ص 345
36
ص: 171
حدیث شماره :172
امام علی علیه السلام: بنده دیگری مباش، که خدا تو را آزاد آفرید
لا تَکُنْ عَبدَ غَیرِکَ و قَد جَعلَکَ اللّهُ حُرّا
تحف العقول، صفحه 77
37
ص: 172
حدیث شماره :173
امام علی علیه السلام:
در تنگی و سختی است که محبت راستین آشکار می شود
فی الضِّیقِ و الشِّدّهِ یَظهَرُ حُسْنُ المَوَدَّهِ
میزان الحکمه، جلد 2، صفحه 419
41
ص: 173
حدیث شماره :174
امام علی علیه السلام: هر که به ریخت و پاش افتخار کند با تهیدستی خُرد و خوار می شود
مَنِ افْتَخَر بالتَّبذیرِ احتُقِرَ بالإفْلاسِ
میزان الحکمه، جلد 1، صفحه 528
43
ص: 174
حدیث شماره :175
امام علی علیه السلام :
آنچه از مال تو از دست می رود و مایه پند و عبرتت می گردد [ در حقیقت ] از دست نرفته است
حکمت 196 نهج البلاغه
44
ص: 175
حدیث شماره :176
امام علی علیه السلام :
هر کس با کتاب ها آرام گیرد ، هیچ آرامشی را از دست نداده است
مَن تَسَلّی بِالکُتُبِ لَم تَفُتهُ سَلوَهٌ
غرر الحکم، ج 5، ص 233
45
ص: 176
حدیث شماره :177
امام علی علیه السلام: هر کس بهشت برین را به این دنیای گذرا بفروشد، بدبخت است و تجارتی زیانبار کرده است
عیون الحکم والمواعظ، صفحه 151
46
ص: 177
حدیث شماره :178
امام علی علیه السلام: علّت بدبختی، دنیا دوستی است
سَبَبُ الشَّقاءِ حُبُّ الدُّنیا
میزان الحکمه، جلد 5، صفحه 605
48
ص: 178
حدیث شماره :179
امام علی علیه السلام: احمق ترین مردم کسی است که خود را خردمندترین مردم می داند
أحمَقُ النّاسِ مَن ظَنَّ أنّهُ أعْقَلُ النّاسِ
میزان الحکمه، جلد 3، صفحه 237
49
ص: 179
حدیث شماره :180
امام علی علیه السلام:
مومن از اندکِ خدا خشنودمی شود... و منافق از اندکِ خدا ناخشنود می شود و بسیارش هم او را خشنود نمی سازد!
تحف العقول، صفحه 212
52
ص: 180
حدیث شماره :181
امام علی علیه السلام:
چه دوستهای خائنی که داشته ای!
پس بنگر که با که دوستی می کنی!
دوست مورد علاقه ات را کسی انتخاب کن که...
میزان الحکمه، جلد 5، صفحه 571
53
ص: 181
حدیث شماره :182
امام علی علیه السلام: شتابگر فاش کننده[ ی اسرار] نباشید
لا تَکونوا عُجُلاً مَذاییعَ
کافی، جلد 2، صفحه 225
56
ص: 182
حدیث شماره :183
امام علی علیه السلام:
ظالمانه ترین روش آن است که از مردم انصاف بخواهی، اما خودت با آنان به انصاف رفتار نکنی!
میزان الحکمه، جلد 12، صفحه 227
57
ص: 183
حدیث شماره :184
امام علی علیه السلام: خوش بینی، اندوه را می کاهد و از افتادن در بند گناه می رهاند
حُسنُ الظَّنِّ یُخَفِّفُ الهَمَّ، و یُنجِی مِن تَقَلُّدِ الإثمِ
میزان الحکمه، جلد 6، صفحه 568
59
ص: 184
حدیث شماره :185
امام علی علیه السلام:
پایان لذتها، و برجای ماندن تلخی ها را به یاد آورید
أُذْکُرُوا انقِطاعَ اللَّذّاتِ وَبَقاءَ التَّبِعاتِ
حکمت 433 نهج البلاغه
60
ص: 185
حدیث شماره :186
امام علی علیه السلام: چون دیدی خداوند سبحان، با وجود آن که گناه می کنی، پیاپی به تو نعمت می دهد، این، برای غافلگیر کردن [و به دام انداختن ]توست
میزان الحکمه، ج 2، ص 54
61
ص: 186
حدیث شماره :187
امام علی علیه السلام: در عمل مؤمن یقین دیده می شود و در عمل منافق شک
إنَّ الْمُؤْمِنَ مَن یُری یَقینُهُ فی عَمَلِهِ، وَ الْمُنافِقُ مَن یُری شَکُّهُ فی عَمَلِهِ
غررالحکم، حدیث 3551
62
ص: 187
حدیث شماره :188
امام علی علیه السلام: دوستِ آدم نادان، در معرض گزند و نابودی است
صَدیقُ الجاهِلِ مَعرضٌ للعَطَبِ
میزان الحکمه، جلد 2 صفحه، 356
63
ص: 188
حدیث شماره :189
امام علی علیه السلام: زبان درنده ای است که اگر رها شود، گاز می گیرد
اللِّسانُ سَبُعٌ، إن خُلِّیَ عَنهُ عَقَرَ
حکمت 60 نهج البلاغه
64
ص: 189
حدیث شماره :190
امام علی علیه السلام: شنونده غیبت، مانند غیبت کننده است
السامِعُ لِلغِیبَهِ کالمُغتابِ
میزان الحکمه، جلد 8، صفحه 605
65
ص: 190
حدیث شماره :191
امام علی علیه السلام :
کجایند آنان که به دورترین خواست های دنیوی رسیدند؟!
أینَ الَّذینَ بَلَغوا مِنَ الدُّنیا أقاصِیَ الهِمَمِ؟!
عیون الحکم والمواعظ، ص 130
66
ص: 191
حدیث شماره :192
امام علی علیه السلام: آنچه از دنیا در کف توست پیش از تو صاحبی داشته، و پس از تو به کسان دیگر می رسد
قسمتی از حکمت 416 نهج البلاغه
67
ص: 192
حدیث شماره :193
امام علی علیه السلام :
اندیشه در سرانجام کارها، از مهلکه ها می رهاند
میزان الحکمه جلد9 صفحه 226
68
ص: 193
حدیث شماره :194
امام علی علیه السلام :
با بریدن پیوند خویشاوندی، خشم و انتقامها فرود می آید
حُلُولُ النِّقَمِ فی قَطیعَهِ الرَّحِمِ
میزان الحکمه جلد4 صفحه 408
69
ص: 194
حدیث شماره :195
امام علی علیه السلام: خشم را با سکوت درمان کنید
داوُوا الغَضَبَ بِالصَّمتِ
عیون الحکم والمواعظ ، ص 250
72
ص: 195
حدیث شماره :196
امام علی علیه السلام: ای مردم، خودتان ادب کردن خویش را برعهده گیرید، و نفس را از عادت های هلاکت بار بازگردانید
قسمتی از حکمت 359 نهج البلاغه
73
ص: 196
حدیث شماره :197
امام علی علیه السلام: عادتها را تغییر دهید، تا طاعات بر شما آسان شود
میزان الحکمه جلد8 صفحه 299
75
ص: 197
حدیث شماره :198
امام علی علیه السلام:
لغزش عالم مانند شکسته شدن کشتی است که سرنشینان خود را غرق می کند و خودش هم غرق می شود
میزان الحکمه، جلد8، صفحه99
76
ص: 198
حدیث شماره :199
امام علی علیه السلام: تا کی سراب آرزوها شما را می فریبد؟!
أینَ یَغُرُّکُم سَرابُ الآمالِ؟!
عیون الحکم والمواعظ، صفحه 129
78
ص: 199
حدیث شماره :200
امام علی علیه السلام: هرکه به ما چنگ زند به ساحل نجات رسد و هر که رهایمان کند غرق شود
مَن تَمَسَّکَ بِنا لَحِقَ، مَن تَخَلَّفَ عَنّا غَرِقَ
تحف العقول ص 116
80
ص: 200
حدیث شماره :201
امام علی علیه السلام: دنیا برای هیچ نوشنده ای زلال نمی شود و به هیچ یاری وفا نمی کند
الدُّنیا لا تَصفو لِشارِبٍ، ولا تَفی لِصاحِبٍ
عیون الحکم والمواعظ ، ص 23
82
ص: 201
حدیث شماره :202
امام علی علیه السلام :
نیکوترین برطرف کننده اندوه ، تکیه بر تقدیر [الهی ]است
نِعمَ الطّارِدُ لِلهَمِّ الاِتِّکالُ عَلَی القَدَرِ
عیون الحکم والمواعظ ص 493
93
ص: 202
حدیث شماره :203
امام علی علیه السلام: با اکثریت [دین دار] جامعه همراه شوید ؛ زیرا دست خدا با جماعت است . از پراکندگی بپرهیزید که جدا شده از مردم، طعمه شیطان است...
94
ص: 203
حدیث شماره :204
امام علی علیه السلام:
نرسیدن خیرت[به دوستان]، به دوستی[آنان] با دیگران می انجامد
مَنعُ خَیرِکَ یَدعو إلی صُحبَهِ غَیرِکَ
غرر الحکم، حدیث 9783
95
ص: 204
حدیث شماره :205
امام علی علیه السلام: علمی که اصلاحت نکند، گمراهی است
عِلمٌ لا یُصلِحُکَ ضَلالٌ
میزان الحکمه جلد8 صفحه86
96
ص: 205
حدیث شماره :206
امام علی علیه السلام: ای مردم! در راه راست، به دلیل شمار اندک رهروان آن، احساس تنهایی نکنید؛ زیرا مردم بر سفره ای گرد آمده اند که سیری آن ، کوتاه مدّت و گرسنگی اش طولانی است
98
ص: 206
حدیث شماره :207
امام علی علیه السلام: رایزنی کنید تا اندیشه درست متولّد شود
میزان الحکمه جلد4 صفحه344
99
ص: 207
حدیث شماره :208
امام علی علیه السلام: بر نامُلایمات چشم فروبند وگرنه هیچگاه خشنود نباشی
نهج البلاغه، حکمت213
00
ص: 208
حدیث شماره :209
امام علی علیه السلام: هنگامی که شکم [حتّی] از حلال انباشته شود، دل از دیدن راه درست، کور می گردد!
دانش نامه عقاید اسلامی، جلد 2، صفحه 564
01
ص: 209
حدیث شماره :210
امام علی علیه السلام :
خردمندِ خوش گذران، از رُشد، باز می مانَد و اهل کوشش و تلاش، به رشد می رسند
عیون الحکم والمواعظ ، صفحه 406
02
ص: 210
حدیث شماره :211
امام علی علیه السلام: فضیلت شتاب به سوی نیکوکاری و احسان، از آنِ بزرگواران است!
میزان الحکمه، جلد 10، صفحه 94
03
ص: 211
حدیث شماره :212
امام علی علیه السلام: صبور باش؛ چرا که صبر، شیرین فرجام و خجسته انجام است
اِلزَمِ الصَّبرَ ؛ فَإِنَّ الصَّبرَ حُلوُ العاقِبَهِ ، مَیمونُ المَغَبَّهِ
غررالحکم، ج 2، ص 202
15
ص: 212
حدیث شماره :213
امام علی علیه السلام :
سخت ترین پشیمانی و بیشترین سرزنش دامنگیر کسی می شود که شتابکار و بی فکر است و وقتی کار از کار گذشت تازه به سر عقل می آید
میزان الحکمه ج12 ص 201
17
ص: 213
حدیث شماره :214
امام علی علیه السلام: آراستگی از اخلاق مؤمنان است
میزان الحکمه جلد2 صفحه 254
18
ص: 214
حدیث شماره :215
امام علی علیه السلام :
کسی که به زواید بپردازد، هدف مطلوب خود را از دست بدهد
مَنِ اشتَغلَ بالفُضولِ فاتَهُ مِن مُهِمِّهِ المَأمولُ
میزان الحکمه ج10 ص284
21
ص: 215
حدیث شماره :216
امام علی علیه السلام: هر که روحیه ای قانع داشته باشد، در عین تنگدستی عزیز است و هر که روحیه ای سیری ناپذیر داشته باشد، در عین توانگری ذلیل است
میزان الحکمه جلد7 صفحه367
22
ص: 216
حدیث شماره :217
امام علی علیه السلام: از دوستی با بخیل بپرهیز؛ زیرا زمانی که بیشترین نیاز را به او داری، از کمک به تو، باز می ایستد
قسمتی از حکمت 38 نهج البلاغه
23
ص: 217
حدیث شماره :218
امام علی علیه السلام: هرکه به اندازه کفاف بسنده کند، آسایش یابد و در منزلگاه آسودگی فرود آید
مَنِ اقتَصَرَ علی بُلغَهِ الکَفافِ فَقَدِ انتَظَمَ الراحَهَ، و تَبَوَّأ خَفضَ الدَّعَهِ
24
ص: 218
حدیث شماره :219
امام علی علیه السلام: بهترین سخن آن است که سود بخشد و بدان که خیری در دانشی که سود نبخشد نیست و از دانشی که درست آموخته نشده، سودی برده نمی شود
نهج البلاغه، قسمتی از نامه 31
26
ص: 219
حدیث شماره :220
امام علی علیه السلام: هر کس گوش به حرف سخن چین سپارد، دوست را از دست بدهد
مَن أطاعَ الواشِیَ ضَیَّعَ الصَّدیقَ
میزان الحکمه جلد 6 صفحه 203
28
ص: 220
حدیث شماره :221
امام علی علیه السلام :
بدان که دو راه نجات بیشتر نیست: یا مشکلی چاره دارد که باید چاره اندیشی کرد و یا چاره ندارد که در آن صورت باید شکیبایی ورزید
میزان الحکمه ج2 ص188
29
ص: 221
حدیث شماره :222
امام علی علیه السلام :
هرکه با زیر دست خود نرمش به خرج ندهد، به هدف خود نرسد
مَن لم یَلِنْ لِمَن دونَهُ لَم یَنَلْ حاجَتَهُ
میزان الحکمه ج5 ص438
30
ص: 222
حدیث شماره :223
امام علی علیه السلام:
زیباییِ زندگی، قناعت است
میزان الحکمه، جلد 2، صفحه 253
32
ص: 223
حدیث شماره :224
امام علی علیه السلام:
پیروزی در دور اندیشی، و دور اندیشی در به کار گیری صحیح اندیشه، و اندیشه صحیح به راز داری است
حکمت 48 نهج البلاغه
34
ص: 224
حدیث شماره :225
امام علی علیه السلام: در حالی که در واقع، از کمترین مال برخوردار هستید، در ظاهر، بهترین حال را از خود نشان دهید، که خداوند متعال، بندگان باایمانش را[ این گونه ] نیکو ادب کرده است
35
ص: 225
حدیث شماره :226
امام علی علیه السلام: هر کس بی آن که خوبی بیند، تشکّر کند، بی آن که بدی بیند، نیز نکوهش کند
مَن شَکَرَ علی غیرِ إحسانٍ ذَمَّ علی غَیرِ إساءَهٍ
میزان الحکمه ج6 ص22
36
ص: 226
حدیث شماره :227
امام علی علیه السلام:
مبادا جز حق، با تو اُنس بگیرد
لا یؤنِسَنَّک اِلاَّ الحَقُّ
نهج البلاغه، قسمتی از خطبه 130
39
ص: 227
حدیث شماره :228
امام علی علیه السلام: کسی را که تقوا والا مقامش ساخته، پست و حقیر مشمارید و کسی که دنیا او را بالا برده است، والا مقام ندانید
میزان الحکمه، جلد 13، صفحه 382
40
ص: 228
حدیث شماره :229
امام علی علیه السلام: دنیا، در حال انتقال از یکی به دیگری است و از کف رفتنی است. گیرم که دنیا برای تو بمانَد، تو برای آن نمی مانی
عیون الحکم والمواعظ، ص 22
41
ص: 229
حدیث شماره :230
امام علی علیه السلام: عذرخواهی، دلیل خردمندی است
المَعذِرَهُ بُرهانُ العَقلِ
عیون الحکم والمواعظ، صفحه 35
42
ص: 230
حدیث شماره :231
امام علی علیه السلام: از خشم بپرهیز که آغاز آن، دیوانگی و فرجام آن، پشیمانی است
إیّاکَ وَالغَضَبَ؛ فَأَوَّلُهُ جُنونٌ وآخِرُهُ نَدَمٌ
مستدرک الوسائل ج 12 ص 12
43
ص: 231
حدیث شماره :232
امام علی علیه السلام :
سخن چون داروست، اندکش سود می بخشد و بسیارش کشنده است
الکلامُ کالدَّواءِ ؛ قَلیلُهُ یَنفَعُ ، و کَثیرُهُ قاتِلٌ
میزان الحکمه ج10ص199
46
ص: 232
حدیث شماره :233
امام علی علیه السلام:
ارزش هر انسان، [ به] چیزی است که نیک می داند
قیمَهُ کُلِّ امرِیًءما یُحسِنُ
تحف العقول، صفحه 201
47
ص: 233
حدیث شماره :234
امام علی علیه السلام: بپرهیزید از این که دنیا بر جانتان چیره شود؛ زیرا پیامد زودهنگام آن، ناگواری است و نتیجه دیررس آن، اندوه است
عیون الحکم والمواعظ، ص 101
50
ص: 234
حدیث شماره :235
امام علی علیه السلام: از کسی که از تو عیادت نمی کند، عیادت کن
عُد مَن لا یَعودُکَ
میزان الحکمه، جلد 13، صفحه 17
51
ص: 235
حدیث شماره :236
امام علی علیه السلام: کسی که به خانواده اش بدی می کند، هیچ امیدی به او نیست
مَن أساءَ إلی أهلِهِ لَم یَتَّصِل بِه تَأمیلٌ
عیون الحکم والمواعظ، صفحه 443
53
ص: 236
حدیث شماره :237
امام علی علیه السلام: مبادا قدرتِ برادرت بر بدی کردن با تو، بیشتر از قدرتِ تو بر خوبی کردن به او باشد
میزان الحکمه جلد3 صفحه 124
56
ص: 237
حدیث شماره :238
امام علی علیه السلام :
بزرگوار نیکو کاریهای خود را دینی به گردن خود می داند که باید بپردازد و فرومایه احسانهای گذشته خود را دینی به گردن دیگران می داند که باید پس بگیرد
میزان الحکمه ج10 ص92
57
ص: 238
حدیث شماره :239
امام علی علیه السلام :
قویترین مردم، کسی است که با بردباری بر خشم خود چیره شود
أقوَی الناسِ مَن قَوِیَ عَلی غَضبِهِ بِحِلمِهِ
میزان الحکمه جلد8 صفحه 449
58
ص: 239
حدیث شماره :240
امام علی علیه السلام: دنیا را بران که محبّت دنیا، کور و کر و لال می کند و سرفرازان را خوار
اِرفِضِ الدُّنیا ، فَإِنَّ حُبَّ الدُّنیا یُعمی ویُصِمُّ ویُبکِمُ ویُذِلُّ الرِّقابَ
59
ص: 240
حدیث شماره :241
امام علی علیه السلام :
مرز خردمندی، جدایی از ناپایدار و پیوستن به پایدار است
حَدُّ العَقلِ الاِنفِصالُ عَنِ الفانی وَالاِتِّصالُ بِالباقی
عیون الحکم والمواعظ،ص 233
60
ص: 241
حدیث شماره :242
امام علی علیه السلام: استواری آفرینش مخلوقات،برای نشانه بودن بر [ وجود ] او، بسنده است و ترکیب طبیعتِ آفرینش آنها، برای دلالت بر او کافی است
التوحید، صفحه71
61
ص: 242
حدیث شماره :243
امام علی علیه السلام :
کسی که غم روزی فردا را بخورد، هرگز رستگار نشود
مَنِ اهتَمَّ برِزقِ غَدٍ لم یُفلِحْ أبَدا
میزان الحکمه جلد9 صفحه 238
66
ص: 243
حدیث شماره :244
امام علی علیه السلام :
هر که تصمیمش بد باشد، تیرش به خود او بر گردد
مَن ساءَ عَزمُهُ رَجَعَ عَلَیهِ سَهمُهُ
میزان الحکمه جلد7 صفحه 383
67
ص: 244
حدیث شماره :245
امام علی علیه السلام :
همنشین، مانند وصله لباس است؛ بنا بر این، دوستِ همگون با خودت انتخاب کن
الصاحِبُ کالرُّقعَهِ فَاتَّخِذْهُ مُشاکِلاً
میزان الحکمه جلد6 صفحه 191
68
ص: 245
حدیث شماره :246
امام علی علیه السلام :
عشق به هر چیز چشم عاشق را کور و دلش را بیمار گرداند
مَن عَشِقَ شَیئا أعشی بَصَرَهُ و أمرَضَ قَلبَهُ
میزان الحکمه جلد7 صفحه 551
76
ص: 246
حدیث شماره :247
امام علی علیه السلام :
مردم، دشمن چیزی هستند که نمی دانند
النّاسُ أعداءُ ما جَهِلوا
حکمت 172 نهج البلاغه
77
ص: 247
حدیث شماره :248
امام علی علیه السلام: گفت و گوی علمی، لذّت دانشمندان است
مُدارَسهُ العِلمِ لَذَّهُ العُلَماءِ
میزان الحکمه جلد8 صفحه 27
79
ص: 248
حدیث شماره :249
امام علی علیه السلام: بدانید آن که از سخن نادرست درباره خود، بی تاب می شود، خردمند نیست
اِعلَموا أنَّهُ لَیسَ بِعاقِلٍ مَنِ انزَعَجَ مِن قَولِ الزّورِ فیهِ
تحف العقول، ص 208
84
ص: 249
حدیث شماره :250
امام علی علیه السلام:
هر که درباره بسیاری از امور بی اعتنایی و چشم پوشی نکند، زندگیش تیره شود
مَن لَم یَتَغافَلْ و لا یَغُضَّ عَن کَثیرٍ مِنَ الاُمورِ تَنَغَّصَت عِیشَتُهُ
85
ص: 250
حدیث شماره :251
امام علی علیه السلام :
گرسنگی کشیدن، نیکو یاوری است برای به بند کشیدن نفس و درهم شکستن عادتهای آن
نِعْمَ العَوْنُ عَلی أسْرِ النَّفْسِ وَ کَسْرِ عَادَتِها التَّجَوُّعُ
میزان الحکمه ج1 ص191
87
ص: 251
حدیث شماره :252
امام علی علیه السلام :
در ماه رمضان، بسیار استغفار و دعا کنید؛ زیرا با دعا از شما دفعِ بلا می شود و با استغفار، گناهانتان پاک می گردد
کافی، جلد4، صفحه88
90
ص: 252
حدیث شماره :253
امام علی علیه السلام :
چه بسیارند دوستان به هنگام چیده شدن کاسه ها[ بر سر سفره]، و چه اندکند به گاه گرفتاری های زمانه!
میزان الحکمه جلد1 صفحه 83
93
ص: 253
حدیث شماره :254
امام علی علیه السلام :
زیباییِ نیکی کردن، منّت ننهادن است
جَمالُ الإحْسانِ تَرْکُ الامْتِنانِ
میزان الحکمه جلد2 صفحه 254
95
ص: 254
حدیث شماره :255
امام علی علیه السلام: میان خطها فاصله بگذار و حرفها را نزدیک هم بنویس؛ زیرا این کار باعث زیبایی خط می شود
قسمتی از حکمت 315 نهج البلاغه
97
ص: 255
حدیث شماره :256
امام علی علیه السلام: کسی که توبه را به فردا حوالت دهد، از هجوم مرگ در معرض بزرگترین خطر است
میزان الحکمه جلد2 صفحه 136
99
ص: 256
حدیث شماره :257
امام علی علیه السلام:
بر خواندنِ به موقع نمازهای پنجگانه، مواظبت کنید؛ زیرا که این نمازها را در پیشگاه خداوند جلّ و عزّ منزلتی [والا] است
میزان الحکمه جلد6 صفحه 315
02
ص: 257
حدیث شماره :258
امام علی علیه السلام:
چه بسیار عقلهایی که در اسارت هوای نفس فرمانده، قرار گرفته است
قسمتی از حکمت 211 نهج البلاغه
04
ص: 258
حدیث شماره :259
امام علی علیه السلام :
عبادت با یقین به کمال می رسد
بِالیَقینِ تَتِمُّ العِبادَهُ
میزان الحکمه جلد13 صفحه 576
06
ص: 259
حدیث شماره :260
امام علی علیه السلام: هر کس به آنچه مهم نیست بپردازد، کار مهمتر را از دست بدهد
مَنِ اشتَغلَ بغَیرِ المُهِمِّ ضَیّعَ الأهَمَّ
میزان الحکمه ج8 ص129
08
ص: 260
حدیث شماره :261
اگر راز بهترین زندگی را داشتن رو میخواهی بسم الله...
امام علی علیه السلام:
زندگی آن کس از همه بهتر است که مردم در پرتوِ احسان و کمک او زندگی کنند
میزان الحکمه ج8 ص345
09
ص: 261
حدیث شماره :262
امام علی علیه السلام :
در توکّل کردنت همین بس که هیچ کس جز خدا را جریان بخش روزی خود ندان
حَسبُکَ مِن تَوَکُّلِکَ أن لا تَری لِرِزقِکَ مُجرِیا إلاَّ اللّهَ سُبحانَهُ
غرر الحکم ، ح 4895
11
ص: 262
حدیث شماره :263
امام علی علیه السلام :
عشق به هر چیز چشم عاشق را کور و دلش را بیمار گرداند
مَن عَشِقَ شَیئا أعشی بَصَرَهُ و أمرَضَ قَلبَهُ
میزان الحکمه ج7 ص551
13
ص: 263
حدیث شماره :264
امام علی علیه السلام :
خوشا کسی که از نصیحت کننده اش اطاعت نماید
طُوبی لمَن أطاعَ ناصِحا یَهدیهِ
میزان الحکمه جلد12 صفحه 219
15
ص: 264
حدیث شماره :265
امام علی علیه السلام: گوشت گاو، درد و بیماری، شیرش دارو، و روغنش درمان است
لُحومُ البَقَرِ داءٌ، وألبانُها دَواءٌ، وأسمانُها شِفاءٌ
دانشنامه احادیث پزشکی جلد2 صفحه 476
16
ص: 265
حدیث شماره :266
امام علی علیه السلام :
در فریب آرزوها، عمرها به پایان می رسد
فی غُرورِ الآمالِ انقِضاءُ الآجالِ
عیون الحکم والمواعظ : ص 354
20
ص: 266
حدیث شماره :267
امام علی علیه السّلام:
خدا را خالصانه یاد کنید، تا بهترین زندگی را داشته باشید و با آن راه نجات را بپویید
میزان الحکمه جلد4 صفحه 229
25
ص: 267
حدیث شماره :268
امام علی علیه السلام: نجات و رستگاری در سه چیز است: پایبندی به حقّ، دوری از باطل و سوار شدن بر مَرکب جدّیت
میزان الحکمه جلد12 صفحه 186
28
ص: 268
حدیث شماره :269
امام علی علیه السلام: هر کس حفظ آبرویش را خواهان است باید از جدال بپرهیزد
حکمت 362 نهج البلاغه
32
ص: 269
حدیث شماره :270
امام علی علیه السلام :
❤ هر کس به تلاوت قرآن اُنس گیرد ، از جدایی دوستان ، احساس تنهایی نمی کند ❤
عیون الحکم والمواعظ ، صفحه 437
34
ص: 270
حدیث شماره :271
یک پیشنهاد ساده و عالی برای خرید میوه
امام علی علیه السلام: میانه روی، افزایش دهنده [ی مال ]است و اسرافکاری، مایه هلاکت
الکافی ج 4 ص 52
36
ص: 271
حدیث شماره :272
هفته معلّم مبارک
امام علی علیه السلام: به احترام پدر و معلّمت از جای برخیز هرچند که فرمان روا باشی.
غررالحکم، ص136
37
ص: 272
حدیث شماره :273
امام علی علیه السلام: بزرگوار کسی است که آغازگر احسان باشد
الکریمُ مَن بَدَأَ بِإحسانِهِ
میزان الحکمه جلد10 صفحه91
38
ص: 273
حدیث شماره :274
امام علی علیه السلام فرمودند:
روزه ماه شعبان، وسواس دل و پریشانی های جان را از بین می برد.
الخصال، ص 612
40
ص: 274
حدیث شماره :275
امام علی علیه السلام :
هرکه ازپیش به استقبال کارها رودبینا می شود،و هر که به آنها پشت کند(وناآماده با آنها روبروگردد) سرگردان می ماند
من استقبل الأمور أبصر من استدبر الأمور تحیّر
الحیاه ج1ص586
42
ص: 275
حدیث شماره :276
امام علی علیه السلام:
در انجام کار خیر شتاب کن، تا هدایت شوی
میزان الحکمه، جلد3، صفحه599
43
ص: 276
حدیث شماره :277
امام علی علیه السلام :
نادان خودش را بالا می برد و در نتیجه پست می گردد
الجاهِلُ یَرفَعُ نَفسَهُ فَیَتَّضِعُ
میزان الحکمه جلد13 صفحه 224
44
ص: 277
حدیث شماره :278
امام علی علیه السلام :
در شگفتم از کسی که عیبهای مردم را بد می داند، در حالی که خودش از همه پُر عیب تر است و آنها را نمی بیند
میزان الحکمه جلد8 صفحه 323
45
ص: 278
حدیث شماره :279
امام علی علیه السلام: نرمی گفتار، به بند کشاننده دل است
لینُ الکَلامِ قَیدُ القَلبِ
المواعظ العددیّه، صفحه 60
48
ص: 279
حدیث شماره :280
امام علی علیه السلام: دشمنیِ بزرگوار، کم زیانتر از دوستی فرومایه است
مُعاداهُ الکریمِ أسلَمُ مِن مُصادَقَهِ اللَّئیمِ
میزان الحکمه، جلد 10، صفحه 93
49
ص: 280
حدیث شماره :281
امام علی علیه السلام: تنگدستیِ انسان بزرگوار نیکوتر از توانگریِ فرد خسیس و فرومایه است.
فاقَهُ الکَریمِ أحسَنُ مِن غَناءِ اللَّئیمِ
میزان الحکمه، جلد 10، صفحه 190
50
ص: 281
حدیث شماره :282
امام علی علیه السلام :
بزرگوار کسی است که خود را بالاتر از این داند که برای نیکیهایش عوض نیکو انتظار داشته باشد
الکریمُ یَرفَعُ نفسَهُ فی کُلِّ ما أسداهُ عن حُسنِ المُجازاهِ
51
ص: 282
حدیث شماره :283
امام علی علیه السلام:
مدارا کردن، پسندیده ترین خصلت است
میزان الحکمه جلد4 صفحه8
55
ص: 283
حدیث شماره :284
امام علی علیه السلام:
آراستگی از اخلاق مؤمنان است
میزان الحکمه جلد2 صفحه 254
56
ص: 284
حدیث شماره :285
امام علی علیه السلام :
بر اثر معاشرت با نابخردان، اخلاق فاسد می شود و بر اثر همدمی با خردمندان، اخلاق به درستی می گراید
میزان الحکمه ج6 ص191
57
ص: 285
حدیث شماره :286
امام علی علیه السلام:
کانون بدی ها، لجاجت و مجادله زیاد است
جِماعُ الشَّرِّ اللَّجاجُ و کَثرَهُ المُماراهِ
میزان الحکمه، جلد10، ص509
68
ص: 286
حدیث شماره :287
ولادت امام علی علیه السلام و روز پدر مبارک
امام زین العابدین علیه السلام: اما حقّ پدرت این است که بدانی اصل و ریشه تو اوست؛ زیرا اگر او نبود تو هم نبودی...
بحار الأنوار : 74/6/1
69
ص: 287
حدیث شماره :288
امام علی علیه السلام:
کسی که از خود خشنود باشد ناخشنودانِ از وی بسیار شوند
مَنْ رَضِیَ عَنْ نَفْسِهِ کَثُرَ السَّاخِطُ عَلَیْهِ
قسمتی از حکمت 6 نهج البلاغه
70
ص: 288
حدیث شماره :289
امام علی علیه السلام:
در شگفتم از آن کس که خانه نابودشدنی، را آباد می کند امّا جایگاه همیشگی را از یاد برده است
حکمت 126 نهج البلاغه
71
ص: 289
حدیث شماره :290
امام علی علیه السلام :
خلوص و یکرنگی از اخلاق بزرگواران است و ناخالصی از خویهای فرومایگان است
میزان الحکمه، ج 10، ص 94
74
ص: 290
حدیث شماره :291
امام علی علیه السلام: با اخلاق خوش است که زندگی خوش و خرّم می شود
بِحُسنِ الأخلاقِ یَطیبُ العَیشُ
میزان الحکمه، ج 8، صفحه 349
79
ص: 291
حدیث شماره :292
امام علی علیه السلام:
آن که بدون آشنایی با احکام به تجارت پردازد در ورطه ربا گرفتار شود!
مَنِ اتَّجَرَ بغَیرِ فِقهٍ فَقَدِ ارتَطَمَ فی الرِّبا
حکمت 447 نهج البلاغه
81
ص: 292
حدیث شماره :293
امام علی علیه السلام: به سوی خداوند عزّ و جلّ توبه کنید و به دوستی اش درآیید
تحف العقول، 113
عید شما مبارک
82
ص: 293
حدیث شماره :294
امام علی علیه السلام :
منفورترین بندگان نزد خداوند سبحان دانشمند مغرور و متکبّر است
أبغَضُ العِبادِ إلَی اللّهِ سبحانه العالِمُ المُتَجَبِّرُ
میزان الحکمه ج1 ص 572
عید شما مبارک
83
ص: 294
حدیث شماره :295
امام علی علیه السلام :
هر کس تو را به چیزی که توانش را نداری مکلّف سازد، حکم نافرمانی تو از خودش را صادر کرده است
میزان الحکمه جلد10 صفحه 181
عید شما مبارک
85
ص: 295
حدیث شماره :296
امام علی علیه السلام :
هرگاه خردمند پیر شود، خرد او جوان گردد ، و هرگاه نادان پیر شود، نادانی او جوان گردد
میزان الحکمه جلد6 صفحه 105
عید شما مبارک
86
ص: 296
حدیث شماره :297
امام علی علیه السلام :
کسی که خودش را اصلاح نمی کند، چگونه دیگری را اصلاح می کند؟!
کیفَ یُصلِحُ غیرَهُ مَن لا یُصلِحُ نفسَهُ ؟!
میزان الحکمه ج12 ص338
عید شما مبارک
87
ص: 297
حدیث شماره :298
امام علی علیه السلام :
در خلوت کردن برای عبادت خدا، گنجینه های پر سودی است
فی الانفِراد لِعِبادَهِ اللّهِ کُنوزُ الأرباحِ
میزان الحکمه جلد7 صفحه 375
عید شما مبارک
89
ص: 298
حدیث شماره :299
امام علی علیه السلام :
هرکس سفره احسانی بچیند ومردم رابه مهمانی دعوت کندونظرش مفاخرت ونشان دادن شکوهمندی خودباشد وبدان فخر فروشد،خداوندروزقیامت او راسیاه روی بعرصه محشرآورد
عیدتان مبارک
00
ص: 299
حدیث شماره :300
امام علی علیه السلام :
هیچ مؤمنی نیست که مهمان را دوست بدارد، مگر آن که چون از قبرش بر می خیزد، چهره اش مانند قرص ماه می درخشد، و اهل محشر می نگرندو می گویند...
بحار ج 75ص461
عید شما مبارک
01
ص: 300
حدیث شماره :301
امام علی علیه السلام :
خیری که جز با شر به دست نیاید، خیر نیست
ما خَیرُ خَیرٍ لا یُنالُ إلاّ بِشَرٍّ
تحف العقول، صفحه 77
03
ص: 301
حدیث شماره :302
امام علی علیه السلام :
اگر نادان سکوت می کرد، مردم دچار اختلاف نمی شدند
لَوسَکَتَ الجاهِلُ مااخْتَلَفَ النّاسُ
واقعا چرا وقتی یک نفر در مورد موضوعی تخصص لازم رو نداره اظهار نظر می کنه؟!
05
ص: 302
حدیث شماره :303
امام علی علیه السلام :
هرگاه ستودی مختصر کن. هرگاه نکوهش کنی کوتاه کن
إذا مَدَحتَ فاختَصِرْ، إذا ذَمَمتَ فاقتَصِرْ
میزان الحکمه جلد10 صفحه 436
08
ص: 303
حدیث شماره :304
امام علی علیه السلام :
برترین بخشندگی، بخشیدن داشته موجود است
أفضَلُ الجُودِ بَذْلُ المَوجودِ
میزان الحکمه جلد2 صفحه 389
10
ص: 304
حدیث شماره :305
امام علی علیه السلام :
هیچ کس با این قرآن ننشست، مگر آن که با افزایشی یا کاهشی از کنارش برخاست: افزایش در هدایت و یا کاستی از کوری[_ِ دل و باطن]
نهج البلاغه، خطبه 176
12
ص: 305
حدیث شماره :306
امام علی علیه السلام :
آنچه از دنیا در کف توست پیش از تو صاحبی داشته، و پس از تو به کسان دیگر می رسد
قسمتی از حکمت 416 نهج البلاغه
13
ص: 306
حدیث شماره :307
امام علی علیه السلام :
در غفلت آدمی همین بس که عمر خود را در راه چیزهایی که او را نجات نمی دهد هدر کند
کَفی بالرجُلِ غَفلَهً أن یُضَیِّعَ عُمُرَهُ فیما لا یُنجِیهِ
میزان الحکمه ج8 ص491
14
ص: 307
حدیث شماره :308
امام علی علیه السلام :
هر که به ریخت و پاش افتخار کند با تهیدستی خُرد و خوار می شود
مَنِ افْتَخَر بالتَّبذیرِ احتُقِرَ بالإفْلاسِ
میزان الحکمه جلد1 صفحه 528
15
ص: 308
حدیث شماره :309
امام علی علیه السلام: تنها از پروردگارت بخواه، که بخشیدن و نبخشیدن به دست اوست
نهج البلاغه، قسمتی از نامه31
16
ص: 309
حدیث شماره :310
امام علی علیه السلام :
هرگاه غذا دادی، سیر کن
إذا أطعَمتَ فَأشبِعْ
میزان الحکمه جلد6 صفحه 470
20
ص: 310
حدیث شماره :311
امام علی علیه السلام :
از شتاب در کیفر دادن بپرهیز؛ زیرا این کار نزد خدا منفور است و موجب نزدیک شدن پیشامدها و دگرگونی [نعمتها] می شود
میزان الحکمه ج7 ص488
23
ص: 311
حدیث شماره :312
امام علی علیه السلام: از نشانه های حُسن همسایگی جویا شدن از احوال همسایه است
مِن حُسنِ الجِوارِ تَفَقُّدُ الجارِ
میزان الحکمه، جلد2، صفحه 396
24
ص: 312
حدیث شماره :313
امام علی علیه السلام: جوینده ادب، دور اندیش تر از جوینده طلاست
طالِبُ الأدبِ أحْزَمُ مِن طالبِ الذَّهبِ
میزان الحکمه، جلد1، صفحه 99
25
ص: 313
حدیث شماره :314
امام علی علیه السلام :
گواراترین زندگی [در] دور افکندن تکلّفات است
أهنی العَیشِ اطِّراحُ الکُلَفِ
میزان الحکمه جلد10 صفحه181
27
ص: 314
حدیث شماره :315
امام علی علیه السلام :
شدّت خشم، نحوه سخن گفتن را تغییر می دهد و ریشه برهان و دلیل را قطع می کند و فهم را از هم می گسلد
میزان الحکمه، جلد8، صفحه 446
28
ص: 315
حدیث شماره :316
امام علی علیه السلام: از خشم خود، جایی هم برای خشنودیت باقی بگذار و هرگاه [با پر و بال خشم] پرواز کردی، مانند جوجه پر درنیاورده، فرود آی!
میزان الحکمه، ج 10، ص 322
29
ص: 316
حدیث شماره :317
امام علی علیه السلام: تیزهوشی و پرخوری با هم جمع نمی شوند
لاَ تَجْتَمِعُ الفِطْنَهُ وَ البِطْنَهُ
میزان الحکمه، جلد 1، صفحه 189
31
ص: 317
حدیث شماره :318
کلمات زیبا برای زندگی زیبا
+ مهارت های مهم و لازم در زندگی
امام علی علیه السلام: دستآورد حکمت، زیبا ساختن سخن و به کارگیری مداراست
علم و حکمت ج 1، ص 144
32
ص: 318
حدیث شماره :319
امام علی علیه السلام :
دنیا رفتنی و نابود شدنی است؛ اگر آن برای تو بماند تو برای آن نمی مانی
الدنیا مُنتَقِلَهٌ فانیهٌ ، إن بَقِیَتْ لَکَ لَم تَبقَ لَها
میزان الحکمه ج4 ص135
35
ص: 319
حدیث شماره :320
امام علی علیه السلام :
نادان ترین مردم کسی است که فریب سخن ستایشگر چاپلوسی را بخورد که زشت را در نظرش زیبا جلوه می دهد و خیرخواه را منفورِ او می سازد
میزان الحکمه ج10 ص436
36
ص: 320
حدیث شماره :321
امام علی علیه السلام :
هر گاه به تو خوبی شد، آن را یاد آوری کن و هر گاه تو خوبی کردی، آن را از یاد ببر
إذا صُنِعَ إلَیکَ مَعروفٌ فَاذکُرْ، إذا صَنَعتَ مَعروفا فَانْسَهُ
میزان الحکمه ج7 ص312
37
ص: 321
حدیث شماره :322
امام علی علیه السّلام فرمودند:
هر که در کودکی نیاموزد، در بزرگسالی پیشرفت نکند!
منتخب میزان الحکمه، 322
8 اسفند روز امور تربیتی
38
ص: 322
حدیث شماره :323
امام علی علیه السلام :
ملاطفت و مهربانی، کلید روزی است
التَّلَطُّفُ مِفتاحُ الرِّزقِ
أعلام الدین، صفحه 96
39
ص: 323
حدیث شماره :324
امام علی علیه السلام :
کوچ نزدیک است
الرَّحیلُ وَشِیکٌ
حکمت 187 نهج البلاغه
40
ص: 324
حدیث شماره :325
امام علی علیه السلام :
مشورت کردن، مایه راحتی تو و زحمت دیگری است
المُشاوَرَهُ راحَهٌ لکَ و تَعَبٌ لِغَیرِکِ
میزان الحکمه جلد6 صفحه 87
41
ص: 325
حدیث شماره :326
امام علی علیه السلام :
هر که را بدون کفایت بالا بردند، بدون گناه به زیر کشند
مَن رُفِعَ بلا کِفایَهٍ وُضِعَ بلا جِنایَهٍ
میزان الحکمه جلد13 صفحه 535
42
ص: 326
حدیث شماره :327
امام علی علیه السلام :
سوخت آتش روز قیامت، هر توانگری است که از بخشیدن مال خویش به تهی دستان ، بخل ورزد، و نیز هر عالمی که دین را به دنیا بفروشد
عیون الحکم والمواعظ ، صفحه 503
43
ص: 327
حدیث شماره :328
امام علی علیه السلام: تعجّب است از کسی که دعا می کند واجابتِ آن را کُند می شمارد، درحالی که راه اجابت را با گناهان، بسته است!
اللّهُمَّ اغفِر لِیَ الذُّنوبَ الَّتی تَحبِسُ الدُّعاءَ
45
ص: 328
حدیث شماره :329
امام علی علیه السلام :
حاضر جوابترین مردم کسی است که خشمگین نشود
أحضَرُ الناسِ جَوابا مَن لَم یَغضَبْ
میزان الحکمه جلد8 صفحه 446
46
ص: 329
حدیث شماره :330
امام علی علیه السلام :
کسی که تو را برای دارایی ات احترام کند، در هنگام نا داریت تو را خوار شمارَد
مَن أعظَمَکَ لإِکثارِکَ استَقَلَّکَ عِندَ إقلالِکَ
میزان الحکمه ج8 ص 532
47
ص: 330
حدیث شماره :331
امام علی علیه السلام:
هنگام هر سختی و مشکلی بگو: «لا حول و لا قوّه إلاّ باللّه العلیّ العظیم»، تو را کفایت می کند
میزان الحکمه ج2 ص68
48
ص: 331
حدیث شماره :332
امام علی علیه السلام: بدهکاری زیاد، راستگو را دروغگو می کند و خوش قول را بد قول!
کَثرَهُ الدَّینِ تُصَیِّرُ الصادِقَ کاذِباً و المُنجِزَ مُخْلِفاً
میزان الحکمه، جلد 4، صفحه 208
49
ص: 332
حدیث شماره :333
امام علی علیه السلام :
سوارِ بر مرکب لجاجت در معرض بلا و گرفتاری است
راکِبُ اللَّجاجِ مُتَعرِّضٌ للبَلاءِ
میزان الحکمه جلد10 صفحه 251
50
ص: 333
حدیث شماره :334
امام علی علیه السلام :
سخن گویید، تا شناخته شوید؛ زیرا آدمی در زیر زبان خود، پنهان است
تَکَلّموا تُعرَفوا ؛ فإنّ المَرءَ مَخبوءٌ تَحتَ لِسانِهِ
حکمت 392 نهج البلاغه
52
ص: 334
حدیث شماره :335
امام علی علیه السلام :
اگرکسی را گرامی بداری،درحقیقت خودت راگرامی داشته ای وحیثیت خویش را با آن آراسته ای. بنابراین،به خاطر خوبی واحترامی که به خودت کرده ای، ازدیگری انتظارسپاسگزاری نداشته باش
56
ص: 335
حدیث شماره :336
امام علی علیه السلام :
آفت عالمان، حبّ ریاست است
آفهُ العُلَماءِ حُبُّ الرِّئاسهِ
میزان الحکمه جلد1 صفحه 180
58
ص: 336
حدیث شماره :337
امام علی علیه السلام:
برترین زهد، پنهان داشتن زهد است
أفضَلُ الزُّهدِ إخفاءُ الزُّهدِ
نهج البلاغه، حکمت 28
60
ص: 337
حدیث شماره :338
امام علی علیه السلام :
دشمن ترین دشمن آدمی، خشم و شهوت اوست
أعدَی عَدُوٍّ لِلمَرءِ غَضَبُهُ و شَهوَتُهُ
میزان الحکمه جلد7 صفحه 109
61
ص: 338
حدیث شماره :339
امام علی علیه السلام :
بدترین مردم کسی است که عذر نپذیرد ، و از خطا نگذرد
شَرُّ الناسِ مَن لا یَقبَلُ العُذرَ و لا یُقِیلُ الذَّنبَ
میزان الحکمه جلد5 صفحه 498
65
ص: 339
حدیث شماره :340
امام علی علیه السلام :
لغزش دوستت را برای زمان حمله دشمنت تحمّل کن
اِحتَمِل زَلَّهَ وَلِیِّکَ لِوَقتِ وَثبَهِ عَدُوِّکَ
الإرشاد ج 1 ص 299
69
ص: 340
حدیث شماره :341
امام علی علیه السلام: مبادا که بدگمانی بر تو چیره شود، که میان تو و هیچ دوستی، رابطه دوستانه ای برجای نمی گذارد!
تحف العقول، 79
70
ص: 341
حدیث شماره :342
امام علی علیه السلام :
پیروزی با احتیاط به دست می آید، و احتیاط، با اندیشیدن و سنجیدن، و اندیشیدن و سنجیدن، با راز داری
حکمت48 نهج البلاغه
71
ص: 342
حدیث شماره :343
امام علی علیه السلام: میوه خودپسندی و غرور، دشمنی و کینه توزی است!
ثَمَرَهُ العُجبِ البَغضاءُ
میزان الحکمه، ج 7، ص 47
73
ص: 343
حدیث شماره :344
امام علی علیه السلام: هر دوستی ای که رشته آن را طمع ببندد، نومیدی، آن را از هم بگسلد!
کلُّ مَوَدّهٍ عَقَدَها الطّمَعُ حَلَّها الیأسُ
میزان الحکمه، جلد 1، صفحه 75
75
ص: 344
حدیث شماره :345
امام علی علیه السلام: دل ها گاهی نشاط دارند و گاهی ملالت. اگر نشاط داشت آن را به مستحبّات وادارید، و اگر ملالت دست داد به واجبات بسنده کنید!
حکمت 312 نهج البلاغه
76
ص: 345
حدیث شماره :346
امام علی علیه السلام: بخیل، خزانه دار وارثان خویش است!
البَخیلُ خازِنٌ لِوَرَثتِهِ
میزان الحکمه، جلد 1، صفحه 506
77
ص: 346
حدیث شماره :347
امام علی علیه السلام: نگاه کردن به شخص بخیل، دل را سخت می گرداند!
النَّظَرُ إلَی البَخیلِ یُقسی القَلبَ
میزان الحکمه، جلد 9، صفحه 533
78
ص: 347
سلام خدا خیرتون بده واقعا عالیه