تجزیه آیه هشتم سوره مبارکه بقره

تجزیه آیه هشتم سوره مبارکه بقره

 

« وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْیَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنینَ(۸) »

« و گروهی از مردم منافق گویند که ایمان آوردیم به خدا و روز قیامت و حال انکه ایمان نیاورده اند»

وَ:

تجزیه: حرف عطف و یا استیناف، مبنی، غیرعامل
 

مِن:

تجزیه: حرف جر، مبنی، عامل، مختصّ به اسم
 

النّاس:

تجزیه: ال: الف و لام تعریف عهد خارجی، مبنی بر سکون، غیرعامل، مختصّ به اسم   ناس اسم ثلاثی مجرد، ناسالم، اجوف واوی، اصل آن نَوَسَ بوده واو آن قلب به الف شده است، منصرف، غیر متصرّف، جامد، لفظاً مفرد، معنا جمع، معرفه به الف و لام، اسم جمع، به عقیده سیبویه: اصل ان اُناس می باشد همزه آن حذف گردیده و ناس شده است.

 

مَن:

تجزیه: موصول اسمی، موصول مشترک، معرفه، مبنی، غیرمتصرّف، جامد
 

یَقولُ:

تجزیه: فعل مضارع، صیغه مفرد مذکر غایب، ثلاثی مجرد، از ماده قول، معتل، اجوف واوی، متعدّی، معلوم، معرب، متصرّف در اصل یَقوُلُ بوده ضمه برواو ثقیل بود به ماقبل دادند یَقُولُ شد.
 

امنّا:

تجزیه: فعل ماضی، صیغه متکلم مع الغیر، ثلاثی مزید، از باب افعال، از ماده أمن، ناسالم، مهموز الفاء، متعدّی، معلوم، مبنی، متصرّف در اصل أامَنّا بوده تخفیف همزه صورت گرفته است.
 

بِ:

تجزیه: حرف جر، مبنی، عامل، مختص به اسم
 

الله:

تجزیه: علم است برا ی باری تعالی، به عقیده اکثر صرفیّون جامد و به عقیده بعضی مشتق است، مفرد مذکر مجازی، منصرف، معرفه، معرب، غیر متصرف، در اصل  الاله  بوده به معنای اسم مفعول یعنی معبود، الف و لام آن زائده لازمه و به منظور تفخیم وتعظیم، اِله  اسم ثلاثی مزید بر وزن فعال، از ماده أله  یا وله ، بنابر قول اول مهموز الفاء و بنابر قول دوم مثال واوی است.

 

وَ:

تجزیه: حرف عطف، مبنی، غیرعامل
 

بِ:

تجزیه: حرف جر، مبنی، عامل، مختص به اسم
 

الیَومِ:

تجزیه: ال: الف ولام تعریف عهد ذهنی، مبنی بر سکون، غیرعامل، مختص به اسم       یوم: اسم ثلاثی مجرد، ظرف زمان، از ماده یوم، ناسالم، لفیف مقرون، منصرف، متصرّف، اسم زمان، جامد، معرب، مذکَّرلفظی، دائم الاضافه، معرفه به اضافه

 

الآخر:

تجزیه : ال: الف لام تعریف و یا موصول اسمی، مبنی، غیرعامل، مختص اسم،    آخر: اسم ثلاثی مزید، بر وزن اسم فاعل، منصرف، متصرف، جامد، اگر اسم فاعل باشد مشتق است، از ماده أخر، ناسالم، مهموز الفاء، برای مفرد مذکر مجازی، معرب، معرفه به الف و لام
 

وَ:

تجزیه: واو حالیه، مبنی، غیرعامل، مختص به اسم
 

ما:

تجزیه: از حروف شبیه به لیس، مبنی، عامل، ناصب اسم و رافع خبر
 

هُم:

تجزیه: ضمیر متصل، برای جمع مذکر غایب، معرفه، غیرمتصرف، جامد، مبنی
 

بِ:

تجزیه: حرف جر، زایده، برای تاکید، مبنی، عامل، مختص اسم
 

مومنینَ:

تجزیه: اسم ثلاثی مزید، برای جمع مذکر سالم، اسم فاعل، از باب افعال، مفردش مومن، از ماده أمن، ناسالم، مهموزالفاء، منصرف، متصرّف، مشتق، حالت جر.