تجزیه آیه بیست و یکم سوره بقره

تجزیه آیه بیست و یکم  سوره بقره

 

«یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمْ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ(21) »

«اى مردم پروردگارتان را که شما و کسانى را که پیش از شما بوده‏اند آفریده است پرستش کنید باشد که به تقوا گرایید»

یَا

تجزیه: حرف ندا، مبنی، غیرعامل

 

أَیُّ

تجزیه: اسم ثلاثی مجرد، مضاعف، جامد، از ماده أیّ، ناسالم، مهموزالفاء، معرفه، مبنی، غیر متصرف

 

هَا

تجزیه: از حروف زایده، یکی از زواید «سَئَلتُمُونیها» می باشد، مبنی ، غیر عامل

 

النَّاسُ

تجزیه:    ال: الف و لام تعریف جنس، مبنی بر سکون، غیر عامل، مختص به اسم

ناس: اسم ثلاثی مجرد، ناسالم، اجوف واوی، اصل آن (نَوَسٌ) بوده واو آن قلب به الف شده است، منصرف ، غیرمتصرف، جامد، لفظاً مفرد، معنا جمع، معرفه به الف و لام، اسم جمع، به عقیده سیبویه: اصل آن ( أناس) می باشد همزه آن حذف گردیده و ناس شده است.

 

اُعْبُدُوا

تجزیه: فعل امر، صیغه جمع مذکر مخاطب، ثلاثی مجرد، از ماده عبد، سالم، متعدی، معلوم، مبنی، متصرف

 

رَبَّ

تجزیه: اسم ثلاثی مجرد، مصدر به معنای فاعل مانند عدل به معنای عادل و مخفف رابّ، صفت مشبه از ماده ربّ، ناسالم، مضاعف، منصرف، متصرف، مفرد، معرب، مشتق

 

کُمْ

تجزیه: ضمیر متصل به هر سه قسم کلمه، برای جمع مذکر مخاطب، معرفه، غیر متصرف، مبنی

 

الَّذِی

تجزیه: موصول اسمی برای مفرد مذکر غایب، معرفه، جامد، غیر متصرف، مبنی

 

خَلَقَ

تجزیه: فعل ماضی، صیغۀ مفرد مذکر غایب، ثلاثی مجرد، از مادّۀ خلق، سالم، متعدّی، معلوم، مبنی، متصرّف.

 

کُمْ

تجزیه: ضمیر متصّل به هر سه قسم کلمه، برای جمع مذّکر مخاطب، معرفه، غیرمتصرّف، مبنی

 

وَ

تجزیه: حرف عطف، مبنی، غیر عامل

 

الَّذِینَ

تجزیه: موصول اسمی، موصول خاص، برای جمع مذکر، مفردش الذّی، معرفه، مبنی، غیر متصرّف، جامد، غیرعامل، الف و لامش زائده لازمه

 

مِنْ

تجزیه: حرف جر، مبنی، عامل، مختصّ به اسم

 

قَبْلِ

تجزیه: ظرف زمان، اسم ثلاثی مجرد، از مادّۀ قبل، سالم، منصرف، متصرّف، جامد، دائم­الاضافه

 

کُمْ

تجزیه: ضمیر متصل به هر سه قسم کلمه، برای جمع مذکر مخاطب، معرفه، غیر متصرّف، مبنی

 

لَعَلَّ

تجزیه: از حروف مشبهة بالفعل، مبنی، عامل (ناصب اسم و رافع خبر)، مختصّ به اسم

 

کُمْ

تجزیه: ضمیر متصل به هر سه قسم کلمه، برای جمع مذکر مخاطب، معرفه، غیر متصرّف، مبنی

 

تَتَّقُونَ

تجزیه: فعل مضارع، صیغه جمع مذکر مخاطب، ثلاثی مزید، از باب افتعال، از مادۀ وقی، ناسالم، مثل واوی، ناقص یایی، لفیف مفروق، لازم، معلوم، معرب، متصرّف. (طبق قاعدۀ باب افتعال فاء­الفعل به یاء تبدیل و در تاء باب افتعال ادغام شده است.