ترکیب آیه هفتم سوره حمد

ترکیب آیه هفتم سوره حمد

 

صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلَا الضَّالِّینَ؛

راه آنان که گرامى‌شان داشته‌اى، نه ‏[‏راه‏] مغضوبان، و نه ‏[‏راه‏] گمراهان.         

 

 

صِرَاطَ:

• ترکیب: بدل از صراط و منصوب بنابرتبعیت، علامت نصب: فتحه ظاهری

 

 

الَّذِینَ:

• ترکیب: مضاف الیه برای صراط و محلاً مجرور

 

 

 

أَنْعَمْتَ:

• ترکیب: فعل ماضی مبنی برسکون/ ضمیر بارز (تَ)، مبنی و محلاً مرفوع، فاعل

 

 

عَلَیْ:

• ترکیب: حرف جر، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد

 

 

هِمْ:

• ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور به حرف جر عَلَی
• عَلَیْهِمْ:
• جار و مجرور، متعلق به اَنعَمتَ

 

 

 

غَیْرِ:

• ترکیب:    1. بدل از الذین و مجرور، علامت جر: کسره ظاهری
•              2. بدل از هِم در عَلَیهِم و مجرور، علامت جر: کسره ظاهری بنابرتبعیت
•              3. نعت برای الذین و مجرور بنابرتبعیت علامت جر: کسره ظاهری

 

 

الْمَغْضُوبِ:

• ترکیب: مضاف الیه و مجرور، علامت جر: کسره ظاهری

 

 

عَلَیْ:

• ترکیب: حرف جر، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد

 

 

هِمْ:

• ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور به حرف جر عَلَی
• عَلَیْهِمْ:
•  جار و مجرور، متعلق است به المغضوب

 

وَ:

• ترکیب: حرف عطف، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.

 

 

لَا:

• ترکیب: لا زائده برای تأکید نفی، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد

 

 

الضَّالِّینَ:

• ترکیب: عطف به المغضوب و مجرور به تبعیت علامت جر (یاء)

 

 

 

 

اعراب جملات:

 1.  محلاً خبر و محلاً مرفوع برای مبتدای محذوف (ابتدائی)
1. بِسمِ    2. محلاً منصوب اَبتَدِأُ بِسمِّ
            3.جمله ابتدائی و محلی از اعراب ندارد.

2.  الْحَمْدُ: جمله اسمیه، مستأنفه، محلی از اعراب ندارد

3. لِلَّهِ: جمله خبریه و محلاً مرفوع، شبه جمله، جار و مجرور، محلاً مرفوع، خبر برای (الحمد)

4. إِیَّاکَ نَعْبُدُ: جمله مستأنفه و محلی از اعراب ندارد

5. إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ: معطوف به جمله مستأنفه و محلی از اعراب ندارد.

6.اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ: مستأنفه و محلی از اعراب ندارد.

7. صِرَاطَ الَّذِینَ: جمله مستأنفه محلی از اعراب ندارد

8. أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ: جمله فعلیه، صله برای الذین و محلی از اعراب ندارد

9.عَلَیْهِمْ (2): شبه جمله ، نائب فاعل برای المغضوب و محلاً مرفوع

10. لَا الضَّالِّینَ: عطف به جمله مستأنفه و محلی از اعراب ندارد