.jpg)
ترجمه تفسیر المیزان جلد 1
ترجمه تفسیرالمیزان (مکارم شیرازی) جلد 1
- مشخصات کتاب
- مقدمه
-
مقدمه مؤلف (در توضیح روش تفسیری کتاب)
- اشاره
- معنی تفسیر و تاریخچه آن
- روش تفسیری طبقات اول و دوم مفسرین و بیان علل اختلاف روش اهل علم در تفسیر قرآن پس از رسول خدا (صلی الله علیه و آله)
- روش تفسیری محدثین و انتقاد آن
- اشاره به روش متکلمین در تفسیر قرآن و بیان فرق بین تفسیر و تطبیق
- روش فلاسفه مشاء و اشراقی و متصوفه در تفسیر قرآن و رد بر آنها
- وضع تفسیر در قرن حاضر و پیدایش روش تفسیر قرآن بر مبنای علوم طبیعی و اجتماعی
- نظر مسلمان نماهای پیرو این روش درباره روایات
- روش اینها نیز تطبیق است نه تفسیر
- نقص و انحراف مشترک تمام مسلک های تفسیری یاد شده و لازمه این نقص
- مفاهیم آیات قرآنی بدون ابهام و اغلاق است و منشا اختلافات، اختلاف در مصادیق است
- توضیح و تحقیق درباره علت سبقت معانی مادی کلمات وضع شده به ذهن
- دلالت الفاظ موضوعه با تغییر شکل موضوع له تغییر نمی یابد
- جمود مقلدین از اصحاب حدیث به ظواهر آیات و رد بر آنها
- دو راهی استفاده از علم برای درک حقائق قرآن و جمود به ظواهر آن
- دو روش برای فهم حقائق قرآن از راه ابحاث علمی و روش مقبول از این دو
- طریقه ای که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و ائمه اهل البیت (علیه السلام) در تفسیر قرآن سلوک کرده اند
- پیروی ما از روش آنان و ذکر جهات و محورهای مورد بحث در این تفسیر
-
1- سوره حمد
- اشاره
-
سوره الفاتحة (1): آیات 1 تا 5
- اشاره
- ترجمه آیات:
-
بیان سبب ابتداء به" بسم اللَّه"
- اشاره
- آغاز نمودن اعمال و گفتار با نام خدا ادب است و عمل را خدایی و نیک فرجام می کند
- غرض از سراسر قرآن یک امر است و آن هدایت، این یک امر با نام خدا آغاز شده
- علت ابتداء هر سوره با بسم اللَّه
- معنی و موارد استعمال لفظ" اسم"
- توضیح لفظ جلاله" اللَّه"
- معنی رحمن و رحیم و فرق آن دو
- معنی حمد و فرق آن با مدح
- استشهاد بر اینکه جنس حمد و همه حمد از آن خدا است
- بیان اینکه خدا از حمد حامدان منزه است و دلیل آن
- معنی رب" مالک مدبر"
- معنی مالکیت و تقسیم آن به حقیقی و اعتباری
- مالکیت خدا حقیقی است و ملک حقیقی جدا از تدبیر متصور نیست
- معنی" عالمین"
- فرق بین مالک و ملک و اینکه قرائت" ملک یوم الدین" بنظر بهتر می رسد
- بحث روایتی شاهد احادیثی در باره معنی بسم اللَّه و جزء قرآن بودن آن و معنی رحمن و رحیم و حمد خدا ...)
- بحث فلسفی بیان عقلی اینکه هر ثناء و حمدی به حمد خدا منتهی می شود
- بیان
-
سوره الفاتحة (1): آیات 6 تا 7
- اشاره
- ترجمه آیات:
-
بیان
- معنی صراط
- چند مقدمه برای توضیح و تفسیر آیه" اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ"
- راه بسوی خدا دو گونه است: دور و نزدیک
- تقسیم دیگری برای راه بسوی خدا
- سبیل مؤمنین نیز تقسیمات و درجاتی دارد
- ضلالت، شراک و ظلم در خارج یک مصداق دارند
- موارد استعمال صراط و سبیل در قرآن و فرق آن دو
- مثل صراط مستقیم نسبت به سبیل های خدا مثل روح است نسبت به بدن
- معنی صراط مستقیم با نتیجه گیری از مقدمات ذکر شده و با توجه به معنی کلمه" مستقیم"
- پنج نکته در باره صراط مستقیم
- تحقیق در باره معنی هدایت در" اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ"
- آیا طلب هدایت توسط نماز گزار تحصیل حاصل نیست؟
- پاسخ عجیب برخی مفسرین و اشکال وارد بر آنان
- بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته)
- بحث روایتی دیگر
-
(2)سوره بقره مشتمل بر دویست و هشتاد و شش آیه (286)
- سوره البقرة (2): آیات 1 تا 5
- سوره البقرة (2): آیات 6 تا 7
- سوره البقرة (2): آیات 8 تا 20
-
سوره البقرة (2): آیات 21 تا 25
- اشاره
- ترجمه آیات
-
بیان
- اشاره
- اعجاز و ماهیت آن
- اعجاز قرآن
- اعجاز قرآن فقط از نظر اسلوب کلام یا جهتی دیگر از جهات، به تنهایی نیست
- عمومیت اعجاز قرآن برای تمامی افراد انس و جن
- تحدی قرآن به علم
- تحدی به کسی که قرآن بر وی نازل شده
- تحدی قرآن کریم به خبرهایی که از غیب داده
- تحدی قرآن به اینکه اختلافی در آن نیست
- اشکال بر ادعای عدم اختلاف در قرآن و پاسخ آن
- رفع شبهه در باره نسخ که در قرآن صورت گرفته
- تحدی قرآن به بلاغت
- نمونه هایی از معارضاتی که با قرآن شده
- دو شبهه پیرامون اعجاز بلاغت قرآن
- اعتقاد به" صرف" درباره معجزه بودن قرآن
- نادرستی اعتقاد به صرف
- پاسخ به دو شبهه یاد شده و توضیح اینکه چگونه بلاغت قرآن معجزه است
- حق یکی است و چون قرآن حق است میان اجزاء آن اختلاف نیست
- معجزه در قرآن بچه معنا است؟ و چه چیز حقیقت آن را تفسیر می کند؟
-
اثبات بی پایگی سخنان عالم نمایانی که در صدد تاویل آیات داله بر وقوع معجزه، بر آمده اند در چند فصل
- اشاره
- 1- قرآن قانون علیت عمومی را می پذیرد
- 2- قرآن حوادث خارق عادت را می پذیرد
- 3- قرآن در عین اینکه حوادث مادی را بعلل مادی نسبت میدهد بخدا هم منسوب میدارد
- 4- قرآن کریم برای نفوس انبیاء تاثیری در معجزات قائل است
- 5- قرآن کریم همانطور که معجزات را بنفوس انبیاء نسبت میدهد،
- 6- قرآن معجزه را به سببی نسبت میدهد که هرگز مغلوب نمیشود،
- 7- قرآن کریم معجزه را برهان بر حقانیت رسالت میداند، نه دلیلی عامیانه.
- بیان آیات
- بحث روایتی (شامل یک روایت در باره" ازدواج مطهره")
- سوره البقرة (2): آیات 26 تا 27
- سوره البقرة (2): آیات 28 تا 29
- سوره البقرة (2): آیات 30 تا 33
-
سوره البقرة (2): آیه 34
- اشاره
- ترجمه آیه
-
بیان
- دو وجه در معنی" وَ ما کُنْتُمْ تَکْتُمُونَ"
- حکم سجده برای غیر خدا
- سجده عبادت ذاتی نیست
-
سوره البقرة (2): آیات 35 تا 39
- اشاره
- ترجمه آیات
-
بیان
- مواردی در قرآن که مساله بهشت آدم و داستان آن آمده
- منظور اصلی از خلقت آدم سکونت در زمین بوده
- علت بیرون شدن از بهشت
- مراد از عهد خدا با آدم
- نتیجه توجه به عهد خدا
- نتیجه غفلت از عهد خدا
- آدم و همسرش شیطان را میدیدند هم چنان که انبیاء (علیه السلام) او را می دیدند
- ذریه آدم، در حکم با آدم شریکند
- قصه اسکان آدم و همسرش در بهشت و هبوط آنها، مثلی است برای مجسم ساختن وضع انسان
- توبه عبد بین دو توبه خدا واقع است
- مگر پیامبر هم گناه می کند؟
- مخالفت نهی ارشادی گناه نیست
- معنی ظلم و عصیان و غوایت آدم
- پس چرا آدم توبه کرد؟
- بحث روایتی بهشت آدم بهشت دنیایی بوده
- سوره البقرة (2): آیات 40 تا 44
- سوره البقرة (2): آیات 45 تا 46
-
سوره البقرة (2): آیات 47 تا 48
- اشاره
- ترجمه آیات
-
بیان
- نظام زندگی دنیا بر اساس اسباب و وسائط و شفعاء می گردد
- این توهم خرافی که نظام حیات اخروی نیز بر مبنای اسباب و مسببات مادی است
- رد این خرافات و بیان قطع روابط و سنن دنیوی مانند واسطه گری در آخرت
- اثبات شفاعت در دسته ای دیگر از آیات قرآن
- طریق جمع بین دو دسته آیات
- اثبات شفاعت برای غیر خدا، به اذن خدا نه مستقلا
-
چند فصل در باره شفاعت و متعلقات آن
- 1- شفاعت چیست؟ (تجزیه و تحلیل معنی شفاعت)
-
2-اشکالهایی که در مسئله شفاعت بنظر می رسد، و پاسخ از آنها
- اشاره
- اشکال اول مخالفت شفاعت با حکم اولی خداوند
- اشکال دوم مخالفت شفاعت با سنت الهیه- نقض غرض- ترجیح بلا مرجح
- اشکال سوم شفاعت مستلزم دگرگونی در علم و اراده خدا که محال است می باشد
- اشکال چهارم اشکال چهارم: وعده شفاعت دادن باعث جرأت مردم بر معصیت می شود
- اشکال پنجم اشکال پنجم: هیچیک از عقل و کتاب و سنت دلالت بر شفاعت نمی کنند
- اشکال ششم قرآن کریم دلالت صریح بر رفع عقاب بوسیله شفاعت ندارد
- اشکال هفتم آیات مربوط به شفاعت از متشابهات اند و باید مسکوت گذاشته شوند
- 3- شفاعت در باره چه کسانی جریان می یابد؟
- 4-شفاعت از چه کسانی صادر میشود؟
- 5- شفاعت به چه چیز تعلق می گیرد؟
- 6- شفاعت چه وقت فائده میبخشد؟
- بحث روایتی (شامل روایاتی در باره شفاعت و شفعاء)
- بحث فلسفی در بیان سعادت و شقاوت و رابطه اعمال با آنها و ترتب مجازات بر اعمال
- بحث اجتماعی در باره حکومت و قانون و بررسی شفاعت از نظر اجتماعی
- سوره البقرة (2): آیات 49 تا 61
- سوره البقرة (2): آیه 62
- سوره البقرة (2): آیات 63 تا 74
- سوره البقرة (2): آیات 75 تا 82
- سوره البقرة (2): آیات 83 تا 88
- سوره البقرة (2): آیات 89 تا 93
- سوره البقرة (2): آیات 94 تا 99
- سوره البقرة (2): آیات 100 تا 101
- سوره البقرة (2): آیات 102 تا 103
- سوره البقرة (2): آیات 104 تا 105
- سوره البقرة (2): آیات 106 تا 107
- سوره البقرة (2): آیات 108 تا 115
- سوره البقرة (2): آیات 116 تا 117
- سوره البقرة (2): آیات 118 تا 119
- سوره البقرة (2): آیات 120 تا 123
-
سوره البقرة (2): آیه 124
- اشاره
- ترجمه آیه
-
بیان
- اشاره
- ابراهیم (علیه السلام) در اواخر عمر به امامت رسید
- امتحان جز با برنامه ای عملی صورت نمی گیرد و کلمات مبین آن است
- مراد از" کلمة اللَّه" در قرآن
- مراد از" کلمات" و" اتمهن" در آیه کریمه
- معنی" امامت" و بیان اینکه امامت ابراهیم (علیه السلام) غیر نبوت او بوده
- حقیقتی که در تحت عنوان" امامت" است (در قرآن" امامت" و" هدایت" با هم آورده شده اند)
- تفاوت میان هدایت امام و سایر هدایت ها
- صبر و یقین، برای موهبت امامت معرفی شده است
- باطن دلها و اعمال و حقیقت آن بر امام مکشوف است
- امام باید ذاتا سعید و پاک و معصوم باشد
- مراد از" ظالمین" در آیه مطلق هر کسی است که ظلمی و معصیتی هر چند کوچک از او صادر شده
- هفت نکته که در باره امام و امامت از آیه کریمه بانضمام آیات دیگر استفاده می شود
- امامت مستلزم اهتداء به حق است نه بالعکس
- بحث روایتی روایتی در باره مقاماتی که جناب ابراهیم (علیه السلام) به ترتیب بدست آورد
-
سوره البقرة (2): آیات 125 تا 129
- اشاره
- ترجمه آیات
- بیان
-
بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته مربوط به هجرت ابراهیم به مکه و بنای کعبه و دعای ابراهیم ...)
- اشاره
- بررسی اخباری که به امور خارق العاده در باره کعبه و حجر الاسود و سنگ مقام اشاره دارند
- استدلال آنها که بکلی منکر این دسته روایات شده اند
- پاسخ به منکرین و معترضین و بیان اینکه اینها دچار اشکال بزرگتری شده اند
- رد یا اثبات حقائق معنوی در شان علوم طبیعی و اجتماعی نیست
- معارف دینی بطور مستقیم هیچ ربطی به طبیعیات و اجتماعیات ندارند
- اینگونه بیانات الهی و ظواهر دینی پرده هایی است که بر روی اسراری انداخته شده
- امت محمد (صلی الله علیه و آله) چه کسانی هستند؟
- معنای کلمه" امت" از نظر عمومیت و وسعت تابع مورد استعمال، یا اراده گوینده است
- بحث علمی
-
سوره البقرة (2): آیات 130 تا 134
- اشاره
- ترجمه آیات
-
بیان
- رو گرداندن از کیش ابراهیم (علیه السلام) از حماقت و سفاهت نفس است
- مقام اصطفاء و بر گزیدگی همان مقام اسلام و تسلیم است
- نکته و وجه دو" التفات" در دو آیه کریمه
- معنای اسلام و مراتب و درجات چهار گانه اسلام و ایمان
- معنای عمل صالح و آثار آن
- معنای صلاح نفس و صلاح ذات و مراد از" صالحین" در قرآن
- صلاح ذاتی دارای مراتبی است و رسول اللَّه (صلی الله علیه و آله) و آل او دارای بالاترین مراتب آنند
- بحث روایتی چند روایت در بیان اسلام و ایمان
- سوره البقرة (2): آیات 135 تا 141
-
سوره البقرة (2): آیات 142 تا 151
- اشاره
- ترجمه آیات
-
بیان (در باره قبله شدن کعبه برای مسلمین)
- اشاره
- تغییر قبله از بزرگترین حوادث و از اهم احکام تشریعی بود
- فائده و اثر تغییر قبله و اعتراض یهود و مشرکین، و پاسخ آنها
- در جمله" لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ" چرا شمال و جنوب ذکر نشده است؟
- " امت وسط" یعنی چه؟
- مراد از" شُهَداءَ عَلَی النَّاسِ"
- " شهادت" در آیه، از حقائق قرآنی است و در موارد متعددی از قرآن ذکر شده
- معنای صحیح" شهادت" در آیات قرآنی، تحمل (دیدن) حقائق اعمال مردم است
- معنای صحیح" وسط" بودن امت واسطه بودن امت بین رسول و مردم است
- غرض خداوند از تغییر قبله
- در برابر سرزنش و تفاخر یهود، پیامبر (صلی الله علیه و آله) منتظر رسیدن حکم تغییر قبله بود
- سه فائده برای حکم قبله
- بحث روایتی (شامل روایاتی در باره تغییر قبله و معنی شهداء و ...)
- بحث علمی (در باره یافتن جهت قبله و تاریخچه آن)
- بحث اجتماعی (پیرامون فوائد تشریع قبله از نظر فردی و اجتماعی)
- سوره البقرة (2): آیه 152
-
سوره البقرة (2): آیات 153 تا 157
- اشاره
- ترجمه آیات
- بیان
- بحثی پیرامون تجرد نفس
- بیان آیات:
- بحثی در اخلاق
- بیان آیات
- بحث فلسفی
-
بحث اخلاقی تعریف علم اخلاق و بیان اینکه سه نیروی عمومی: شهویه، غضبیه و نطقیه فکریه منشا اخلاق آدمی است
- اشاره
- اصول اخلاق فاضله: عفت، شجاعت، حکمت و عدالت
- تلقین علمی و تکرار عملی، راه رهایی از رذائل و کسب فضائل است
- ویژگی های مسلک اخلاقی قرآن
- مسلک کسانی که به ارزش های ثابت اخلاقی معتقد نیستند (مادیون)
- چند مقدمه برای رد این نظریه
- توضیح دیگر
- یک بحث روایتی دیگر مربوط به متفرقاتی از آنچه گذشت
- چطور ممکن است شرع با عقل مخالف باشد؟
- سوره البقرة (2): آیه 158
- سوره البقرة (2): آیات 159 تا 162
-
سوره البقرة (2): آیات 163 تا 167
- اشاره
- ترجمه آیات
-
بیان
- اشاره
- معنی" واحد" در" اله واحد"
- بیان فرق اجمالی بین دو کلمه" احد" و" واحد"
- اقسام وحدت و نکته ای که در جمله" إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ" هست
- " الا" در" لا اله الا هو" برای استثناء نیست
- سه برهان، که آیه شریفه برای اثبات وجود خدا و توحید اقامه کرده است
- برهانی دیگر بر رحمن و رحیم بودن خدا
- علل پیدایش شب و روز
- اختیار انسان او را سبب تام و مستقل از اراده خداوند نمی کند
- گفتار در اینکه مصنوعات انسانها هم مصنوع خداست
- بیان آیات
- بحث روایتی (شامل روایاتی در ذیل آیات گذشته)
- بحث فلسفی (در باره حب و دوستی و محبت خدا)
- بحث فلسفی دیگر (در باره خلود و جاودانگی عذاب قیامت)
- بحث قرآنی و روایتی در تکمیل بحث سابق (بیان اینکه عذاب خدا نیز از رحمت اوست)
- سوره البقرة (2): آیات 168 تا 171
- سوره البقرة (2): آیات 172 تا 176
- سوره البقرة (2): آیه 177
- سوره البقرة (2): آیات 178 تا 179
- سوره البقرة (2): آیات 180 تا 182
