ترکیب آیه هفدهم سوره بقره

ترکیب آیه هفدهم سوره بقره

 

« مَثَلُهُمْ کَمَثَلِ الَّذِی اسْتَوْقَدَ ناراً فَلَمَّا أَضاءَتْ ما حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَ تَرَکَهُمْ فی‏ ظُلُماتٍ لا یُبْصِرُونَ (۱۷) »

« مثلشان، مثل آن کسانی است که آتشی افروختند، چون پیرامونش را روشن ، ساخت، خدا روشنایی از آنان باز گرفت و نابینا در تاریکی رهایشان کرد.»

مَثَلُ

ترکیب: مبتدا و مرفوع به ضمه ظاهری

 

هُمْ

ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور، مضاف الیه

 

کَ           

ترکیب: حرف جر، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.

 

مَثَلِ

ترکیب: اسم مجرور به حرف جر «ک»، علامت جر: کسره و ظاهری

کَمَثَلِ: جار و مجرور، متعلّق به افعال عموم مقدّر، محلاً مرفوع، خبر برای مبتدا

 

الَّذِی

ترکیب: اسم موصول، مبنی بر سکون، محلاً مجرور، مضاف الیه

 

اسْتَوْقَدَ                                               

ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح، «هو» مستتر در آن محلاً مرفوع فاعل است.

 

ناراً    

ترکیب: مفعول به و منصوب به فتحه ظاهری

 

فَ        

ترکیب: حرف عطف، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.

 

لَمَّا

ترکیب: حرف شرط جازم، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد.

 

أَضاءَتْ          

ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح، «هی» مستتر در آن محلاً مرفوع فاعل است.

 

مَا

ترکیب: اسم موصول، مبنی برسکون، محلاً منصوب، مفعول به

 

حَوْلَ           

ترکیب: ظرف مکان، مفعول فیه مکانی، متعلّق به افعال عموم مقدر

 

هُـ

ترکیب: ضمیر متصل، لفظاً مبنی و محلاً مجرور، مضاف الیه

 

ذَهَبَ           

ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح

 

اللَّهُ                         

ترکیب: فاعل و مرفوع به ضمه ظاهری

 

بِ 

ترکیب: حرف جر، مبنی بر کسر، محلی از اعراب ندارد.

 

نُورِ                              

ترکیب: اسم مجرور به حرف جر «باء»، علامت جر: کسره ظاهری

بِنُورِ: جار و مجرور، متعلّق به (ذَهَبَ)

 

هِمْ

ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور، مضاف الیه

 

وَ                            ‏

ترکیب: حرف عطف، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.

 

تَرَکَ                       

ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح، «هو» مستتر در آن محلاً مرفوع فاعل است.

 

هُمْ

ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً منصوب، مفعول به

 

فِی‏                       

ترکیب: حرف جر، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد.

 

ظُلُماتٍ             

ترکیب: اسم مجرور به حرف جر «فی»، علامت جر: کسره ظاهری

فِی ظُلُمَاتٍ: جار و مجرور، متعلّق به (تَرَکَ)

 

لَا

ترکیب: حرف نفی، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد.

 

یُبْصِرُونَ

ترکیب: فعل مضارع مرفوع به ثبوت نون            واو: ضمیر متصل، مبنی، محلاً مرفوع، فاعل

 

 

اعراب جملات آیه: 

۱- مَثَلُهُمْ کَمَثَلِ الَّذِی اسْتَوْقَدَ ناراً: ابتدائیه، محلی از اعراب ندارد. 

۲- کَمَثَلِ:متعلّق به افعال عموم مقدر، خبر برای مبتدا، محلاً مرفوع

۳- اسْتَوْقَدَ ناراً:صله، محلی از اعراب ندارد.

۴- أَضاءَتْ ما حَوْلَهُ:جمله شرط لمّا، محلی از اعراب ندارد.

۵- حَوْلَهُ: متعلّق به افعال عموم مقدر، صله، محلی از اعراب ندارد.

۶- ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ:جواب شرط لمّا، محلی از اعراب ندارد.

۷- بِنُورِهِمْ: متعلّق به (ذَهَبَ)، مفعول به با واسطه برای (ذَهَبَ)، محلاً منصوب

۸- تَرَکَهُمْ: عطف بر (ذَهَبَ)، محلی از اعراب ندارد.

۹- لا یُبْصِرُونَ: حال، محلاً منصوب